راز قلب قرمز روی گواهینامه ها تصمیم 300 هزار ایرانی برای نجات هموطنان مطب نما: ثبت نماد اهدای عضو روی گواهینامه های رانندگی در ایران، بعد از سال ها انتظار و بدون اطلاع رسانی گسترده، با استقبال بالاتر از 300 هزار نفر شروع شد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری مهر؛ بعد از سال ها انتظار، امکان ثبت تمایل به اهدای عضو روی گواهینامه های رانندگی در ایران به شکل سراسری برقرار شد. این اقدام که بدون اطلاع رسانی گسترده شروع شده، تنها در چند ماه اول با استقبال بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر روبه رو شده و قدمی مهم در توسعه فرهنگ نجات بخشی زندگی در کشور شمرده می شود. از این رو با «دکتر کتایون نجفی زاده رییس انجمن اهدای عضو ایرانیان» به گفتگو پرداختیم. خانم دکتر بعنوان نخستین سوال از پروسه اجرایی شدن مسیر نشان اهدای عضو بر روی گواهینامه رانندگی برایمان بگویید. فرآیند درج نماد اهدای عضو روی گواهینامه های رانندگی، سابقه ای طولانی دارد. از حدود ۱۱ سال پیش پیگیر اجرایی شدن این طرح بوده ایم. در خیلی از کشورهای دنیا، افراد می توانند تمایل خودرا برای اهدای عضو از راه کارت ملی یا گواهینامه رانندگی اعلام کنند، اما متاسفانه این امکان در کشور ما تاکنون وجود نداشت. طی چهار الی پنج سال اخیر موفق شدیم مصوبه ای از هیات دولت داشته باشیم، بر مبنای اینکه تمایل فرد برای اهدای عضو روی کارت ملی، گواهینامه، کارت پایان خدمت و دفترچه بیمه ثبت گردد، اما متاسفانه با وجود جلسات گوناگون با نهادهای مختلف همچون ثبت احوال، راهنمایی و رانندگی و وزارت بهداشت، این طرح اجرایی نشد. نقطه عطف ماجرا، دیداری با سردار حسینی، رییس پلیس راهور بود. ایشان بعد از شنیدن موضوع، دستور فوری دادند که ظرف دو هفته این کار باید اجرایی شود. با وجود این که حتی برای خودمان نیز غیرقابل باور بود، اما واقعا در عرض ۱۲ روز اجرایی شد. یکی از همکاران ما در شهرستان برای تمدید گواهینامه مراجعه نموده بود. هنگام ثبت نام از او درباره ی تمایل به اهدای عضو س وال شد و بعد از تأیید، نشان قلب به رنگ قرمز روی گواهینامه اش درج شد. این مساله نشان از آن دارد که چنین طرحی به شکل سراسری در کشور اجرا شده است. جالب تر اینکه در همان زمان، از ۲۰ مراجعه کننده دیگر نیز چنین سؤالی پرسیده شده بود و همگی تمایل خودرا اعلام نموده بودند. حال در هر نقطه ای از کشور، هنگام ثبت نام یا تمدید گواهینامه در دفاتر "پلیس +۱۰"، این سوال از متقاضی پرسیده می شود و در صورت تأیید، نشان قلب قرمز بر روی گواهینامه درج می شود. نحوه ثبت اطلاعات چه طور است؟ در لحظه ثبت نام، اطلاعات فرد در سامانه ملی اهدای عضو به نشانی ehdacenter.ir ثبت می شود. اگر روزی اتفاقی برای فرد بیفتد، هم از راه گواهینامه و هم از راه این سامانه میتوان متوجه تمایل او به اهدای عضو شد. ما هنوز اطلاع رسانی رسمی و وسیع در این زمینه انجام نداده ایم، اما استقبال مردم بسیار چشم گیر بوده است و ان شاءالله آمار دقیق گواهینامه های دارای نماد اهدای عضو بزودی از راه سامانه مرکزی اعلام خواهد شد. آغاز ثبت نماد اهدای عضو روی گواهینامه رانندگی با استقبال ۳۰۰ هزار نفری بدون اطلاع رسانی طرح درج نماد اهدای عضو روی گواهینامه های رانندگی بعد از سال ها پیگیری، عاقبت در کشور اجرایی شد. این اقدام که سال ها به سبب موانع اداری و فنی معطل مانده بود، با پیگیری های مستمر انجمن اهدای عضو ایرانی ها و همکاری مستقیم پلیس راهور، طی مدت کوتاهی به مرحله اجرا رسید. در این فرایند، متقاضیان دریافت یا تمدید گواهینامه با سؤالی ساده مواجه می شوند: «آیا مایل به اهدای عضو در صورت مرگ مغزی هستید؟» که در صورت پاسخ مثبت، نماد قلب قرمز به نشانه اهداکننده عضو، بر روی گواهینامه درج می شود. نکته قابل توجه آن است که اجرای این طرح، قبل از هرگونه اطلاع رسانی عمومی و شروع رسمی کمپین فرهنگی، با استقبال گسترده مردم روبرو شد. فقط در روند عادی مراجعه به مراکز "پلیس +۱۰"، بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر در مدت دو تا سه ماه گذشته تمایل خودرا به ثبت رسانده اند. همزمان اطلاعات این افراد در سامانه ملی اهدای عضو (ehda.center.ir) نیز ثبت می شود تا در مواقع بحرانی، تصمیم گیری برای پیوند عضو با سهولت و اطمینان بیشتری صورت گیرد. کمپین ملی این طرح با مشارکت صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری ها، سازمان زیباسازی و دیگر نهادهای فرهنگی در آستانه شروع است. پیشبینی می شود با شروع این فعالیت تبلیغاتی رسمی، آمار ثبت نام بشکل قابل ملاحظه ای افزایش یابد. جایگاه ایران در راه اهدای عضو در کجا قرار دارد؟ ایران از نظر آمار اهدای عضو در رتبه نخست منطقه و آسیا قرار دارد. با اینحال در رتبه بندی جهانی، جایگاه ایران سی ویکم است. اکنون نرخ اهدای عضو در ایران حدود ۱۳ نفر به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت (PMP) است، در حالیکه کشور اسپانیا با آماری نزدیک به ۴۸ PMP در بالای جدول جهانی قرار دارد. این تفاوت چشم گیر نشان داده است که ظرفیت رشد بالایی در ایران وجود دارد و میتوان با ارتقاء فرهنگ سازی و تسهیل فرآیندها، به جایگاه شایسته تری دست پیداکرد. سالانه بین ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور ثبت می شود. از این شمار، حدود نیمی از بیماران شرایط مناسب برای اهدای عضو دارند. در عمل، تنها حدود ۱۲۰۰ نفر در سال قبل به اهدای واقعی عضو رسیدند که این رقم باتوجه به ظرفیت موجود، پایین تر از حد انتظار است. هر فرد مرگ مغزی چه تعداد اعضا اهدا می کند؟ هر فرد مرگ مغزی می تواند با اهدای ۸ عضو حیاتی شامل قلب، دو ریه، دو کلیه، کبد، لوزالمعده و روده ها جان بیماران نیازمند را نجات دهد. علاوه بر آن، تا ۵۳ نوع بافت همچون قرنیه چشم، پوست، استخوان، تاندون و دریچه های قلب نیز قابل اهداست که می تواند کیفیت زندگی بیماران را بشدت بهبود بخشد و از ناتوانی های جدی جلوگیری نماید. آمار پیوند اعضا در ایران طی سال قبل شامل ۱۴۶۲ کلیه از مرگ مغزی، ۱۶۳۶ کلیه از افراد زنده، ۸۹۸ پیوند کبد از مرگ مغزی، ۸۶ کبد از افراد زنده، ۱۱۱ پیوند قلب و ۸ پیوند ریه بوده است. بالاترین میزان پیوند در ایران مربوط به کلیه و کبد است. به سبب حساسیت بالای پیوند ریه، تنها حدود ۲۰ درصد ریه های اهداشده در جهان قابلیت پیوند دارند. اهدا از نظر سنی محدودیتی ندارد و از نوزاد چند روزه تا سالمندان بالای ۸۰ سال می توانند در صورت برخورداری از شرایط بالینی مناسب، اهداکننده عضو یا بافت باشند. با شروع رسمی کمپین اطلاع رسانی ملی و استمرار هم افزایی میان دستگاههای فرهنگی و اجرایی کشور، انتظار می رود آمار اهدای عضو در ایران جهشی قابل توجه داشته باشد و این فرهنگ انسانی و نجات بخش بیشتر از پیش در جامعه نهادینه شود. فرهنگ اهدای عضو در ایران؛ از قلب های قرمز تا کوشش برای بازگرداندن زندگی فرآیند اهدای عضو نه فقط یک اقدام انسانی، بلکه شبکه ای از تلاشهای حرفه ای، فرهنگی و فنی است که با جان انسان ها گره خورده است. در ماه های اخیر، ثبت نماد اهدای عضو روی گواهینامه های رانندگی بدون هیچ گونه تبلیغات رسمی شروع شد و با استقبال چشم گیر مردم مواجه گردید. بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر تنها در دو تا سه ماه گذشته، با ثبت تمایل خود به اهدای عضو، نشان قلب قرمز را روی گواهینامه شان دریافت کرده اند. در آستانه شروع رسمی کمپین اطلاع رسانی ملی با مشارکت نهادهایی چون صدا و سیما، وزارت ارشاد، شهرداری ها و سازمان زیباسازی، مقرر است این فرهنگ بیشتر از پیش در جامعه گسترش یابد. با وجود آنکه هنوز این طرح به شکل سراسری اطلاع رسانی نشده، همین استقبال اولیه نشان دهنده آمادگی فرهنگی جامعه برای مشارکت در این اقدام نجات بخش است. پیوند در نوزادان چه طور است؟ در مواردی استثنایی، حتی نوزادانی که به سبب شرایط خاص مغزی قادر به ادامه زندگی نیستند، با رضایت خانواده و بعد از تولد، اعضاء شان اهدا می شود. بدن این نوزادان، به سبب وابستگی کامل به بدن مادر و بی احتیاجی به عملکرد مغزی مستقل در رحم، تا زمان زایمان حفظ می شود و بعد از تولد، اعضا در اختیار تیم پیوند قرار می گیرد. فرآیند اهدای عضو پیچیده و چندمرحله ای است. در هر مورد، حدود ۸۰ نفر درگیر اجرای دقیق و هماهنگ آن هستند. از میان این تیم بزرگ، هماهنگ کننده یا «کوردیناتور» مهم ترین نقش را ایفا می کند. او اولین شخصی است که با فرد مرگ مغزی و خانواده اش ارتباط می گیرد، معاینه اولیه را انجام می دهد، مراقبت های حیاتی را پیگیری می کند و با خانواده برای گرفتن رضایت گفتگو می کند. همینطور وظیفه هماهنگی با تیم های پزشکی، پیوند، وزارت بهداشت و بانکهای عضو را نیز بر عهده دارد. بیش از ۲۵ هزار نفر در انتظار پیوند عضو در ایران قرار دارند در حال حاضر، بیشتر از ۲۵ هزار نفر در انتظار پیوند عضو در ایران قرار دارند. قبل از دوران کرونا، روزانه ۷ تا ۱۰ نفر از بیماران فهرست انتظار به سبب نرسیدن عضو جان خودرا از دست می دادند. در دوره همه گیری، با کاهش چشم گیر آمار اهدای عضو، شاخص PMP (تعداد اهدا به ازای هر یک میلیون نفر) به ۲. ۷ رسید و بعد از آن هنوز به وضعیت قبل از کرونا بازنگشته ایم. هم اینک این شاخص حدود ۱۳ است، در حالیکه جمعیت کشور افزایش پیدا کرده و شمار بیماران نیازمند بیشتر شده است. با وجود این چالش ها، ایران جایگاه نخست اهدای عضو از مرگ مغزی در منطقه و آسیا را داراست، اما در سطح جهانی هنوز در رتبه ۳۱ قرار دارد. اسپانیا، با PMP نزدیک به ۴۸، رتبه اول جهان را در اختیار دارد و ایران بازهم نیازمند رشد چشم گیر در این حوزه می باشد. هر فرد مرگ مغزی می تواند با اهدای ۸ عضو اصلی جان بیماران را از مرگ نجات دهد هر فرد مرگ مغزی می تواند با اهدای ۸ عضو اصلی شامل قلب، دو ریه، دو کلیه، کبد، لوزالمعده و روده ها، جان بیماران را از مرگ نجات دهد. همینطور تا ۵۳ نوع بافت مانند قرنیه، دریچه قلب، پوست، استخوان و تاندون نیز قابل پیوند است که خیلی از آنها می توانند زندگی بیماران را از ناتوانی به سلامت برگردانند. در سال گذشته، ۱۴۶۲ کلیه از مرگ مغزی و ۱۶۳۶ کلیه از افراد زنده اهدا شده است. در همین مدت، ۸۹۸ پیوند کبد از مرگ مغزی و ۸۶ مورد از افراد زنده انجام شده است. همینطور ۱۱۱ قلب و ۸ ریه از افراد مرگ مغزی به بیماران نیازمند پیوند شده اند. کلیه و کبد بیشترین میزان پیوند را به خود اختصاص داده اند، برای اینکه شرایط فنی و بالینی پیوند آنها در مقایسه با ریه و قلب آسان تر است. در جهان، تنها حدود ۲۰ درصد ریه های مرگ مغزی برای پیوند مناسب هستند. فرآیند اهدا محدودیت سنی ندارد! فرآیند اهدا محدودیت سنی ندارد و از نوزادان چند روزه تا سالمندان بالای ۸۰ سال، در صورت برخورداری از سلامت اندام ها، می توانند اهداکننده باشند. انجمن اهدای عضو ایرانیان، نهاد اصلی فرهنگ سازی در این حوزه می باشد و فعالیتهای خودرا در دو بخش زیرساختی و اجتماعی پیگیری می کند. در بخش زیرساختی، پروژه هایی مانند ثبت تمایل به اهدای عضو در گواهینامه، هماهنگی با وزارت آموزش وپرورش برای درج محتوای مرتبط در ده عنوان کتاب درسی، و مذاکرات بین نهادی با وزارت بهداشت و ثبت احوال اجرا شده است. در حوزه اجتماعی نیز پویش های موردی نظیر هفته ملی اهدای عضو (۳۱ اردیبهشت تا ۶ خرداد) انجام می شود. در این هفته، همزمان در سراسر کشور و در ۲۴ شعبه فعال انجمن، با همراهی شهرداری، صدا و سیما، هنرمندان، روحانیون، رسانه ها و نهادهای فرهنگی، موجی ملی از آگاهی و دعوت به ثبت نام در اهدای عضو شکل می گیرد. افزایش آگاهی عمومی، ساده سازی روند ثبت نام، آموزش به خانواده ها و پیوند میان نهادهای مسئول، مهم ترین ابزارهای ارتقاء فرهنگ اهدای عضو هستند. قلب های قرمز روی گواهینامه ها امروز فقط یک نماد نیستند، بلکه نشان گر تحول فرهنگی عمیقی اند که درحال ایجاد در ایران است. تحولی که می تواند هر روز، جان های بیشتری را نجات دهد. درک مرگ مغزی؛ نجات جان ها با ثبت یک تصمیم انسانی فرهنگ اهدای عضو، بیشتر از آنکه نیازمند تبلیغ باشد، نیازمند درک عمیق مفاهیم زیستی، پزشکی و انسانی است. یکی از چالش های جدی در راه توسعه این فرهنگ، عدم شناخت عمومی از تفاوت مرگ مغزی و کماست. برای بسیاری، مشاهده ی ضربان قلب در یک فرد مرگ مغزی کافی ست تا تصور کنند او هنوز زنده است. همین تصور اشتباه، خانواده را در تصمیم گیری سرنوشت ساز درباره ی اهدای عضو مردد می کند. در حالی که در حالت کُما، ساختار مغز سالم می باشد و تنها کارکرد موقتی آن مختل شده و امکان بازگشت وجود دارد، در مرگ مغزی، به سبب عواملی مانند خونریزی مغزی، تومور یا ضربه شدید، مغز گرفتار تورم می شود و جمجمه که ساختاری استخوانی و بسته است، اجازه گسترش به مغز را نمی دهد. درنتیجه، فشار داخل جمجمه افزایش پیدا کرده و جریان خون به مغز قطع می شود. زمانی که خون به سلول های مغز نرسد، سلول ها یک به یک از بین می روند، متلاشی می شوند و دیگر قابل برگشت نیستند. آنچه از مغز باقی می ماند، توده ای متعفن، بی شکل و بی عملکرد است که در موارد خاص، بعد از برداشت اعضاء بدن و بطور مثال برداری، حتی احتیاج به باز کردن جمجمه وجود دارد. اینجاست که مشخص می شود مغز در عمل نابود شده و چیزی از آن باقی نمانده است. این حقیقت بیولوژیک باید با شفافیت در جامعه مطرح شود. آموزش درست درباره ی مرگ مغزی، مقدمه ای ست بر پذیرش اهدای عضو. زمانی که مردم بدانند فرد مرگ مغزی دیگر بازنمی گردد، تصمیم گیری برای اهدای عضو نه تنها ساده تر، بلکه تبدیل به یک انتخاب روشن و انسانی می شود. در خیلی از موارد، خانواده ها هنگام مواجهه با مرگ مغزی عزیزشان، گرفتار تعارض شدید عاطفی می شوند و آنها نمی دانند که آیا فرد متوفی مایل به اهدای عضو بوده یا نه، و از طرف دیگر، نگرانند که تصمیم اشتباهی بگیرند. همین تردید موجب می شود تصمیم گیری دشوار، طولانی و در موارد زیادی نا ممکن شود. بررسی ها در ایران و سایر کشورها نشان داده است زمانی که خانواده از پیش بداند فرد در زمان حیات خود تمایل به اهدای عضو داشته، میزان رضایت برای اهدای عضو از ۴۸ درصد به بیشتر از ۹۰ درصد افزایش خواهد یافت. همین آگاهی از تمایل فرد می تواند جان ده ها انسان را نجات دهد. 1404/05/30 21:10:57 5.0 / 5 5 تگهای خبر: آموزش , بافت , بهداشت , بیمار این مطلب مطب نما را می پسندید؟ (1) (0) X تازه ترین مطالب مطب نما تعرفه دوراپرستاری وارد نظام سلامت شد نظام ارجاع چیست و چرا باید از آن پیروی کنیم؟ فرهنگ، حلقه مفقوده ایمنی جاده ها افسردگی بعد از زایمان و ضرورت های درمانی و حمایتی نظرات بینندگان مطب نما در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۲ بعلاوه ۵