محققان داخلی تاكید كردند
پرتاب شدن فرزند نوجوان به ورطه اعتیاد با تعارضات زناشویی
مطب نما: مطب نما: پژوهشگران کشور در یک مطالعه تحقیقاتی نشان داده اند که تعارضات زناشویی به شکل موثری می توانند نوجوانان را به دام اعتیاد بیندازند و برای رهایی آنها از این خطر و کاهش تاثیرات تعارضات فوق، می توان رویه ذهن آگاهی را مورد استفاده قرار داد.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، نوجوانی دوره تحولی مهم و حساسی است که با پروسه شکل گیری هویت و تغییر در ابعاد مختلف زیستی-عصبی و روان شناختی مشخص می شود. قسمتی از این فرایند، شامل کسب هویت، خطرجویی و درواقع، گرایش به رفتارهای پرخطر است. یکی از مهم ترین رفتارهای پرخطر بین نوجوانان، مصرف مواد مخدر است. این رفتار، یکی از شایع ترین اختلال های روان شناختی را در دوره سنی نوجوانی و جوانی تشکیل می دهد و از سویی بیشتر نوجوانانی که مصرف مواد را در سالهای اولیه نوجوانی شروع می کنند به مصرف این مواد در سالهای آتی ادامه می دهند و میزان مصرف مواد و مشکلات در رابطه با آن نیز بیشتر می شود.
بنا بر نظر متخصصان، شیوع مصرف مواد مخدر در سنین نوجوانی و در دوره دبیرستان، نتایج منفی مختلفی همچون از خود بیگانگی، هیجان های منفی تحصیلی، غیبت و فرار از مدرسه، اختلال در عملکرد عصبی روانی، بیماریهای جسمی-روانشناختی، بیگانگی اجتماعی، سطح استرس بالا و خطر مبتلاشدن به افسردگی را بدنبال دارد که نیاز به بررسی همه جانبه دراین زمینه را الزامی می سازد. یک تکلیف بنیادین در بهسازی برنامه های پیش گیری از سوء مصرف مواد در سنین پایین، شناسایی عوامل خطرناک برای شروع سریع مصرف مواد است. دراین زمینه، یک عامل زمینه ساز مهم گرایش نوجوانان و مصرف مواد، مربوط به خانواده است.
در تحقیقی که توسط یکی از پژوهشگران دانشگاه لرستان در همین خصوص انجام شده است، نقش موضوع مهم تعارض زناشویی والدین در گرایش نوجوانان به سوءمصرف مواد بررسی شده است و به پدیده ذهن آگاهی به عنوان راهی برای تعدیل این مساله اشاره گردیده است.
این پژوهش، روی بیش از ۳۰۰ نفر از دانش آموزان نوجوان پسر شهرستان نورآباد و والدین آنها انجام شده و برای اجرای آن از پرسش نامه های استاندارد تعارض زناشویی، مقیاس استعداد اعتیاد، افسردگی و پرسشنامه پنج عاملی ذهن آگاهی استفاده شده است.
نتایج این تحقیق نشان داد که میان تعارض زناشویی والدین و افسردگی ناشی از آن با گرایش به مصرف مواد در نوجوانان رابطه مثبت معنادار و قابل توجهی وجود دارد. بدین مدلول که هرچه تعارض فوق بیشتر توسط نوجوان درک شود، احتمال افتادن او به دام اعتیاد بیشتر می گردد.
بگفته سلمان زارعی، استادیار گروه روان شناسی دانشگاه لرستان و مجری این تحقیق، «نتایج این مطالعه بر نقش تعدیل کننده افسردگی و ذهن آگاهی به عنوان یک مکانیسم مهم در رابطه بین تعارض زناشویی والدین با گرایش به مصرف مواد نوجوانان تاکید دارند. پس این نتایج، اهمیت کاربردی و نظری چشمگیری در مداخله و پیش گیری از گرایش به مصرف مواد در میان نوجوانان پسر دارند».
این محقق معتقد است: «در تبیین این نتایج می توان بیان داشت که استرس و تنش به وجود آمده به سبب تعارض ها و کشمکش های زناشویی والدین، می تواند به روابط آنها با فرزندان سرریز شود و ناسازگاری آنها را در ابعاد مختلف روانشناختی و اجتماعی به همراه داشته باشد. این ناسازگاری ها بوسیله کاهش عزت نفس، استقلال و خودتنظیمی هیجانی، فرزندان را در مقابل اعتیاد لطمه پذیر می سازد».
بنا بر نتایج این تحقیق، افسردگی در رابطه تعارض زناشویی والدین و گرایش به مصرف مواد نوجوانان نقش تعدیل کننده دارد و می تواند رابطه بین این متغیر را افزایش دهد. زارعی در در تبیین این یافته برمبنای نظریه نظام های خانواده می گوید: «والدینی که تعارض زناشویی بالایی دارند، نمی توانند به آسانی تعارض های خودرا به روشی مؤثر و سازنده حل کنند و خیلی از لطمه های روان شناختی همچون افسردگی را برای فرزندان خود ایجاد می کنند. نوجوان افسرده ای که در خانواده های ناسازگار زندگی می کند ممکنست ارزیابی پایینی از عزت نفس خود داشته باشند و شایستگی اجتماعی خودرا بطور منفی ادراک کند. این فرد ممکنست در نتیجه ادراک ناسازگار درباره ی خود و کاهش خودکارآمدی در روابط اجتماعی، با احتمال بیشتری به سمت مصرف مواد مخدر و اعتیاد پیش برود».
در این تحقیق درباب فواید رویه ذهن آگاهی بر موضوع گرایش به اعتیاد اشاره شده است: «می توان گفت ذهن آگاهی به عنوان یک شایستگی و مهارت فردی، سبب بهبود انعطاف پذیری شناختی و تنظیم هیجان افراد می شود و این توانمندی به وجود آمده به افراد کمک می نماید تا بتوانند شرایط استرس زا و پر تنش محیط های مختلف همچون محیط خانوادگی را اصلاح کنند و توجه خودرا از مطالبی مانند تعارض والدین دور کرده و پس کمتر به رفتارهای خود لطمه رسان مانند مصرف مواد روی آورند».
گفتنی ست این یافته های پژوهشی مهم را که نقشی تعیین کننده در حفظ کانون خانواده و جلوگیری از آلوده شدن نوجوانان به اعتیاد دارند، فصلنامه «اعتیادپژوهی» وابسته به ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری منتشر نموده است.
منبع: matabnama.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب