در یك پژوهش بررسی شد؛
بومی گزینی دانشجویان رویه ای که نیازمند اصلاح است
مطب نما: به گزارش مطب نما، بومی گزینی، یکی از رویه های سازمان سنجش و سیستم آموزشی کشور برای ورود دانش آموزان به دانشگاه از راه کنکور سراسری بوده است. اما این رویه گرفتار نقص ها و مشکلاتی است که در یک تحقیق به آنها اشاره شده است.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، آموزش عالی ایران پس از انقلاب، شاهد تغییرات کمی و کیفی مختلفی بوده است. در این سال ها آموزش عالی به عنوان یک مجموعه موثر در شکل گیری سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی تلاش نموده است تا سهم خویش را در توسعه کشور ایفا نماید. یکی از مهم ترین تغییرات نظام آموزش عالی ایران، تغییر و بازبینی در نظام پذیرش دانشجو بوده است. از سال ۱۳۶۲ که مبادرت به پذیرش دانشجو برمبنای نظام پذیرش دانشجوی جدید شد تا حالا مطالعات مختلفی در حوزه نحوه پذیرش دانشجو در کشور ایران انجام شده و مسئولین وقت وزارت علوم و همین طور سازمان سنجش آموزش کشور و سایر دستگاه های دخیل در امر آموزش کشور بدنبال جایگزین های مناسبی برای ایجاد تحول در نظام گزینش دانشجو در کشور بوده اند.
بگفته پژوهشگران، در سال ۱۳۶۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب کرد که کشور به سه منطقه شهرهای بسیار برخوردار، برخوردار و کم برخوردار تقسیم شود و ظرفیت ها هم در دوره های مختلف به نسبت جمعیت این مناطق تقسیم گردد. در این جهت بمنظور اجرای عدالت آموزشی برمبنای مصوبه سال ۱۳۶۹ فرمول گزینش داوطلبان در دوره های مختلف برمبنای جمعیت داوطلبان در این مناطق و ظرفیت هر منطقه تعیین گردید. در این مصوبه تعریف و حدود بوم شامل سه قسمت یعنی پنج قطب، نه ناحیه و استانها بوده اند. در ادامه مساله بسیار مهمی که عکس العمل های داوطلبان کنکور، نمایندگان مجلس، وزرا و صاحب نظران امر آموزش را برانگیخته بوده است، شیوه اعمال شده در پذیرش بومی دانشجویان است.
باتوجه به اهمیت بالای این موضوع، یکی از پژوهشگران دانشگاه بوعلی سینای همدان مطالعه ای را انجام داده است که در آن نقدهایی بر سیاست بومی گزینی دانشجویان مطرح گردیده و ضرورت اتخاذ سیاستی جامع و تحقیق بنیاد در این خصوص مورد تاکید قرار گرفته است.
در این تحقیق به روش کتابخانه ای تلاش شده است پیش فرض های زبر بنایی که سبب تصویب طرح بومی گزینی دانشجویان شده اند، به بوته نقد کشیده شوند.
یافته ها نشان می دهند این برنامه بدون یک کار کارشناسی دقیق و عمیق انجام شده است و استدلال های بنیادین آن در خیلی از موارد مغلطه ای بیش نبوده و این طرح در حقیقت به شکل یک مسکن عمل کرده و مسئولین را از پرداختن به راهکارهای اساسی مسائل باز داشته و در واقع سرپوشی بر ضعف های مدیریتی سازمان های متولی در مسائل یاد شده در آن بوده است.
یافته های این تحقیق و استدلال کلی ناشی از آن، نشان می دهند که برنامه فوق ابتدا باید بصورت پایلوت اجرا می شده و پس از مشخص شدن ایرادات، در سطح کلان اجرا می شده است.
در این خصوص، اسماعیل بلالی، مجری پژوهش و دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینای همدان می گویند: «ادعای قرابت بومی گزینی با عدالت آموزشی بدین سبب که امکانات برابری در تمام نقاط کشور وجود ندارد، درست نیست. همین طور به سبب سیاست های تمرکز گرایانه، عدالت آموزشی مصداقی ندارد و اغلب مطالعات انجام شده از مسئولین درگیر در طرح، آنرا مغایر با عدالت آموزشی می دانند. در واقع راستی آزمایی عدالت آموزشی باید ترجیحاً از زبان کسانی که در این رقابت شرکت کرده اند صورت گیرد نه دانشجویانی که گاه سال ها از تحصیل آنها می گذرد یا با این قانون گزینش نشده اند».
در این پژوهش در نقد تخصیص متخصصین به مناطق بومی اشاره شده است: «تنها چاره مبحث مهاجرت به تهران و شهرهای بزرگ، بومی گزینی نیست. چونکه یکی از علل عمده این اتفاق، تمرکز گرایی و تمرکز امکانات در پایتخت است. امکان کار برای برخی تخصص ها تنها در تهران و برخی شهرهای بزرگ وجود دارد و برخی متخصصین، دلیلی برای ماندن در منطقه خود ندارند. برای حل این معضل بهتر است توزیع امکانات به شکل ساختاری اصلاح شده و به بومی گزینی در استخدام بجای بومی گزینی در کنکور توجه بیشتری شود، چونکه این طرح، فرار مغزها را هم افزایش می دهد».
بلالی می گوید: «در نقد پیش فرض تضادهای فرهنگی در خوابگاه ها، الگوهای تنوع قومی را بررسی کرده و معتقدیم که الگوی تکثر، بهترین و پذیرفته ترین الگو در جهان است و الگوی موجود بومی گزینی، می تواند به افزایش تنش های قومی منجر شود و همبستگی اجتماعی و ملی را کم کند. اختلاط اجتماعی برمبنای نظریه های سرمایه اجتماعی و تحریم اجتماعی برای سیستم آموزش عالی مفید بوده و به مدارا و بهبود روابط عمومی کمک می کند».
محقق فوق بر طبق این یافته ها پیشنهاد داده است که مطالعات از نظر سنجی به اثر سنجی تغییر یابند و آثار کوتاه مدت و بلندمدت این طرح با پیش از بومی گزینی در پژوهشی جامع مقایسه شوند.
به عقیده این پژوهشگر، لازم است بجای عرضه برنامه های تسکینی برای پوشش ضعف نهادها و دولت ها، در کنترل صدمه ها توجه بیشتری شود. همین طور در اصلاح فرهنگ جامعه به نظرات متخصصین توجه گردد و در کنترل مسائل درون خوابگاه از مراکز مشاوره و مددکاری، کمک بیشتری گرفته شود، چونکه هزینه ضعف سیستم ها را نباید دانش آموزان بپردازند.
شایان ذکر است این یافته های باارزش پژوهشی که با دیدی عمیق مبحث بومی گزینی در کنکور را به نقد کشیده اند، در فصل نامه «مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی» وابسته به سازمان سنجش آموزش کشور انتشار یافته اند.
منبع: matabnama.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب