معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در سالی كه گذشت؛ شفاف نبودن تحقیقات سلامت و ایجاد فضای مه آلود برای جولان شایعات! نقش تحقیقات علوم پزشکی در سلامت مردم انکارناپذیر است و ارتباط پژوهشگران و متخصصان با مردم برای پیشگیری از انتشار اطلاعات نادرست در جامعه لزوم زیادی دارد. تغییرات معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با عدم شفافیت در انتشار پژوهش های سلامت بخصوص تحقیقات حوزه کووید-۱۹ مصادف شده است. باید دید این عدم شفافیت چه نتایجی به دنبال خواهد داشت؟ به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، مصادف شدن سال ۱۴۰۰ با انتخابات ریاست جمهوری و به دنبال آن تغییر دولت و وزیر بهداشت، تغییرات مدیریتی گسترده ای را در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت ایجاد کرد. مسئولیت این معاونت که پیش از این، به مدت یک سال بر عهده «فرید نجفی» بود، در آذرماه ۱۴۰۰ به عهده «یونس پناهی» واگذار شد. دکتر فرید نجفی حدوداً یک سال مسئولیت معاونت تحقیقات و فناوری را بر عهده داشت و در دوران مسئولیت خود، شفافیت بیشتر تحقیقات علوم پزشکی را در دستور کار خود قرار داده بود. یکی از مهم ترین اقدامات نجفی، انتشار جزئیات گزارش فعالیت ها و اخبار این معاونت در سایت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت بود که پیش از این، هر چند ماه یک مرتبه به روز می شد. در دوران فعالیت او تغییراتی در زمینه روش ارزیابی تحقیقات دانشگاه های علوم پزشکی بوجود آمد و همینطور شاخص اثرگذاری پژوهش ها، به ارزشیابی دانشگاه های علوم پزشکی کشور افزوده شد. ایجاد کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ یکی دیگر از اقدامات مثبت انجام شده در دوران مسئولیت نجفی بود. اهداف این کمیته که در دیماه ۱۳۹۹ راه اندازی شده بود، تعیین اولویت ها و سوالات پژوهشی در رابطه با کووید-۱۹، تهیه گزارش های ماهانه از وضعیت پژوهش های این حوزه و گزارش های هفتگی از نتایج تحقیقات انجام شده در کشور بود. این کمیته قصد داشت یک گروه پاسخ سریع مبتنی بر شواهد برای پاسخ به سوالات سیاست گذاران و مدیران ایجاد نماید. همینطور قرار بر این بود که دسترسی به تحقیقات در رابطه با کووید-۱۹ را در سامانه های پژوهشی کشور، تسهیل کرده و از انجام پژوهش های تکراری در این عرصه جلوگیری نماید. یکی از اقدامات این کمیته، تهیه گزاره برگ هایی در مورد آخرین شواهد علمی در موضوعات مختلف حوزه کووید-۱۹ مانند «واکسیناسیون کودکان»، «عوارض واکسن ها»، «ابتلای مجدد»، «سویه های مختلف ویروس» و... بود و بیشتر از ۴۵ گزاره برگ تا شهریورماه ۱۴۰۰ منتشر گردید. همچنین در نشست هایی که در مورد چالش های مطالعات واکسن کرونا با حضور شرکتهای مختلف واکسن ساز ایرانی برگزار می شد، بارها به ضرورت چاپ مطالعات واکسن ها تاکید شد. دکتر یونس پناهی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله(عج)، آذرماه ۱۴۰۰، با حکم وزیر بهداشت به سمت معاون تحقیقات و فناوری انتخاب شد. پناهی از آغاز فعالیت خود، به ضرورت محصول محور شدن تحقیقات و مراکز تحقیقاتی تاکید کرده است. مخالفت با مقاله نویسی صرف و تاکید بر رسیدن به محصول و فناوری همچون مواردی است که وی در صحبت های خود به آن اشاره می کند. با اینکه در مدت حدوداً سه ماهه حضور پناهی بعنوان معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، او بارها به انتشار نتایج مطالعات و ضرورت دسترسی متخصصان به داده ها و اطلاعات اشاره نموده است، ولی به نظر می آید تا حدودی شفافیت تحقیقات علوم پزشکی و سلامت، کاسته شده است. این طور که به نظر می آید، فعالیت کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ از شهریور ماه ۱۴۰۰ و همزمان با آخر کار دولت دوازدهم، تقریباً متوقف شده است و خبری از انتشار گزاره برگ ها و پاسخ به سؤالات پیرامون موضوعات مختلف کرونا نیست. البته پناهی در مورد این توقف یا فعالیت این کمیته به ایسنا اظهار داشت که «فعالیت آن متوقف نشده ولی رسانه ای شدن آن کم شده، چون ما خیلی اهل رسانه نیستیم. ما باید کارهایی انجام دهیم و مردم اثرات آنرا ببینند، وگرنه رسانه ای کردن تاثیری ندارد». همچنین مطالعه بررسی عوارض واکسن در نظام مراقبت فعال که در دوره نجفی توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت درحال پیگیری و انجام بود و داده های اولیه از نتایج آن انتشار یافته بود، به نظر می آید موضوعیت خویش را در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت از دست داده است. چون که بعد از دوران نجفی در مورد این مطالعه و نتایج آن اطلاع رسانی نشده است. پناهی در پاسخ به ایسنا در مورد چرایی عدم انتشار نتایج مطالعات عوارض و اثربخشی واکسن ها اظهار داشت که آخرین نتایج آنرا در کمیته ای به ما اطلاع داده اند، ولی ما تمایل داریم که دیتاها از نظر حجم به یک عدد قابل قبول برسد تا بتوانیم یک گزارش قابل عرضه به مردم بدهیم. ازاین رو باید کمی صبر کرد که اطلاعات ما کامل شود تا اطلاع رسانی نماییم. پناهی در مورد اینکه چرا نتایج مطالعات واکسن در اختیار مردم قرار نگرفته به ایسنا گفته است که هم اکنون نتایج تحقیقات واکسن ها در اختیار مردم است، خود مردم می دانند؛ ولی تحقیقات آنها تمام نشده و منتظر تکمیل داده ها هستند. معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در مدت حدوداً سه ماهه فعالیت خود بارها به انتشار نتایج مطالعات و ضرورت دسترسی متخصصان به داده ها و اطلاعات اشاره نمود، ولی در دیماه ۱۴۰۰، معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت از طریق اندازی کمیته تحقیقات و اخلاق (HSR) ستاد سلامت کووید-۱۹ اطلاع داد و اجازه انتشار نتایج پژوهش های کووید-۱۹ را منوط به تایید این کمیته دانست. در اولین جلسه این کمیته، پناهی در مورد اهداف آن اظهار داشت: «مهم ترین نقش کمیته تحقیقات کشوری، سیاستگذاری تحقیقات مورد نیاز در کشور، عرضه راهکار و تایید خروجی پژوهشی جهت انتشار است، به این مفهوم که نتیجه هیچ گزارشی از تحقیقات و خروجی های پژوهشی کووید-۱۹ بدون تایید این کمیته امکان انتشار نخواهد داشت». با انتشار این خبر تا حدودی دلیل عدم انتشار نتایج تحقیقات و گزاره برگ های در رابطه با کووید-۱۹ مشخص شد. پناهی بارها در صحبت های خود از ضرورت «عدالت پژوهشی» صحبت کرده است. با عنایت به اینکه پژوهشها به طور عمده برای مردم و با سهم مردم از بیت المال انجام می شود، یکی از شاخصهای مهم عدالت پژوهشی، انتشار نتایج مطالعات مختلف و قرار دادن یافته های پژوهشی در اختیار مردم است؛ ولی در ماه های اخیر به نظر می آید تا حدودی شفافیت تحقیقات علوم پزشکی و سلامت، کاسته شده است. نقش تحقیقات علوم پزشکی در سلامت مردم انکارناپذیر است و ارتباط پژوهشگران و متخصصان با مردم برای پیشگیری از انتشار اطلاعات نادرست در جامعه لزوم زیادی دارد. عدم انتشار یافته های پژوهشی و شفاف نبودن روند تحقیقات علوم پزشکی در جامعه، امکان دارد با مه آلود کردن محیط، فضا را در اختیار شایعات و اطلاعات غلط قرار دهد. منبع: مطب نما 1401/01/13 20:16:10 5.0 / 5 943 تگهای خبر: بهداشت , پزشك , پزشكی , سایت این مطلب مطب نما را می پسندید؟ (1) (0) X تازه ترین مطالب مطب نما رئیس هیأت مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ برگزیده شد آغاز پویش من هم تست HIV می دهم از امروز تا ۲۰ آذرماه خمیردندان گران تر الزاما بهتر نیست ابداع رحم مصنوعی برای نوزادان زودرس نظرات بینندگان مطب نما در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۸ بعلاوه ۵