در یك مطالعه مروری بررسی شد
كدام رفتارها جزو بداخلاقی های علمی دسته بندی می شود؟
به گزارش مطب نما در بررسی های یك مطالعه مروری مصادیق بداخلاقی های علمی شامل سرقت علمی، تقلب، دستكاری (تحریف و جعل)، كمك غیر مجاز (سایه نویسی) و كلاه برداری (دروغ گویی) مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، بحث تقلب های پژوهشی و بداخلاقی های علمی، از موضوعات مهم مجامع دانشگاهی و پژوهشی در جهان هستند و شناسایی و اثبات تخلف باعث طرد فرد از مجامع علمی می شود.
با عنایت به اهمیت این موضوع، رویا پورتقی و مریم خسروی، پژوهشگران گروه علم سنجی و تحلیل اطلاعات پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) در یک مطالعه مروری کلیه مقالات پژوهشی در رابطه با بداخلاقی های دانشگاهی را بررسی کردند.
تقلب علمی و فساد آموزشی روند توسعه علمی را از مدار سالم و پویای آن خارج کرده و باعث می شود روند تولید علم جای خویش را به شکل گیری کارخانه های مدرک سازی دهد.
«بداخلاقی علمی» در دنیای امروز می تواند در هر زمینه علمی و هرگونه رسانه ای اتفاق بیفتد و می توان آنرا در دسته انحراف های دانشگاهی و حتی در سطحی بالاتر انحرافات اجتماعی به شمار آورد.
این پژوهشگران مقالات مرتبط را از راه جستجوی پایگاه های اطلاعاتی «اسکوپوس»، «وب آو ساینس» و «پاب مد» در بازه زمانی ابتدای آغاز به کار نمایه تا ابتدای سال 2017 مورد بررسی قرار دادند.
در مجموع سه هزار و 727 مقاله شناسایی شد و بعد از بررسی و حذف مقالات نامرتبط، 218 مقاله توسط حداقل دو پژوهشگر به صورت مستقل مطالعه و مرور و ارزیابی شد. در نهایت 63 مقاله به تایید پژوهشگران رسید.
در جمع بندی ها و بررسی های این مطالعات مشخص شد که این مقالات به صورت کل به پنج مقوله اصلی بداخلاقی علمی دانشگاهی پرداخته اند. این مقوله ها سرقت علمی، تقلب، دستکاری (تحریف و جعل)، کمک غیر مجاز (سایه نویسی) و کلاه برداری (دروغ گویی) هستند.
بر مبنای بررسی ها، در این مقالات به مصادیق سرقت علمی بیش تر از دیگران پرداخته شده است. مصادیق سرقت علمی شامل نقل قول نادرست، رونویسی نادرست، استناد نادرست، خودسرقتی، سرقت علمی ایده، ترجمه غیرمجاز، مقاله یا متن معجون، سرقت کلی آثار و سرقت بخشی از آثار است.
در این پژوهش ها تقلب در امتحان و تقلب در تکالیف درسی هم بررسی شده است. دستکاری از راه تحریف و یا جعل و همینطور کمک گرفتن از دیگران شامل تبانی و یا سایه نویسی هم از دیگر مصادیق بداخلاقی علمی هستند که در این مطالعات مطرح شده اند.
تبانی بعنوان یکی از بداخلاقی های علمی به اجازه به دیگران برای رونویسی تکلیف خود، رونویسی تکلیف دیگر دانشجویان با آگاهی آنها، انجام گروهی تکالیف فردی، انجام تکالیف با کمک منابع اینترنتی و... گفته می شود. سایه نویسی هم سفارش مقاله به بیرون، استخدام یک نفر برای تکمیل تکالیف، فروش یا امانت مقاله به دیگران، برون سپاری انجام تکالیف و مقالات و... است.
دروغ گویی یا بهانه گیری دروغین برای جلب توجه اساتید و درخواست توجه خاص در امتحان، تعویق امتحان، دروغ گویی در ارتباط با شرایط فیزیکی برای تمدید انجام تکلیف و امتحان، جعل نسخه پزشک و... از مصادیق کلاهبرداری های علمی هستند.
در این مطالعه آمده که برای پیشگیری از انجام بداخلاقی علمی توسط دانشجویان احتیاج به پیشگیری، شناسایی و مجازات یا تنبیه است و این سه مرحله باید در برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت دانشگاه ها و مراکز پژوهشی مورد توجه قرار گیرد.
بررسی های متفاوت نشان داده یکی از مهم ترین علل انجام بداخلاقی های علمی توسط دانشجویان، عدم آگاهی و نداشتن دانش لازم در مورد شناخت مقوله ها و مصادیق آن است.
به قول محققان این مطالعه، پژوهش هایی که تابحال در زمینه این بداخلاقی ها انجام شده اند، جامعیت کافی نداشته اند. ولی دسته بندی عرضه شده در این مطالعه به علت جامعیت می تواند در جهت پیشگیری و پیشگیری از ارتکاب بداخلاقی علمی دانشجویان به کار گرفته شود.
این پژوهشگران می گویند: سیاست گذاران می توانند از یافته های این مطالعه در تدوین و بهبود قوانین حقوقی، تصویب مقررات و آئین نامه های انضباطی و عرضه راهکارهای تربیتی، اخلاقی و آموزشی در جهت کنترل بداخلاقی علمی دانشجویان استفاده کنند.
نتایج این مطالعه شهریور سالجاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «شناسایی و دسته بندی بداخلاقی های علمی دانشجویان» در آخرین شماره فصل نامه «اخلاق در علوم و فناوری» انتشار یافته است.
منبع: matabnama.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب