مروری بر نتایج یك پژوهش نشان داد
نقش تعاونی ها در اشتغال اقشار كم درآمد
مطب نما: نتایج یك پژوهش نشان داده است وضعیت توانمندی اقشار ضعیف تحت پوشش شركت های تعاونی چندان رضایت بخش نبوده و در این خصوص شركت های تعاونی چندان موفق عمل نكرده اند.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، با وجود فرصت های برابر یا نابرابری كه جوامع مختلف برای رشد و ارتقای هر یك از اعضای خود فراهم می كنند، همواره و در تمام جوامع بشری دارای قشربندی اجتماعی، گروه ها و قشرهایی یافت می شوند كه از قدرت لازم برای اثربخشی در تصمیم گیری های كلیدی مسئولان در جهت بهبود زندگی خود برخوردار نیستند. چنین افراد و گروه هایی را می توان ذیل عنوان اقشار كم درآمد گرد آورد كه با وجود مبارزه با فقر و نابرابری اجتماعی و گسترش عدالت اجتماعی در چارچوب اهداف اعلام شده جمهوری اسلامی ایران در قانون اساسی، هم چنان با معضلات زیادی خصوصاً در حوزه اشتغال روبه رو هستند.
در این زمینه در پژوهشی كه اسماعیل جهانی دولت آباد، استادیار جامعه شناسی گروه تاریخ و جامعه شناسی دانشگاه محقق اردبیلی و رحمان جهانی دولت آباد، دكتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی انجام داده اند، آمده است: «در زمینه مشاغل خانگی، مطالعات انجام یافته از آن حكایت می كند كه در كشورهای جهان سوم درصد كمی از زنان روستایی در این زمینه مشغول به كار هستند و متأسفانه كار خانگی این عده نیز در چارچوب نهاد یا مؤسسه خاصی تعریف نشده است. چنانچه مثلاً قالی بافی در سازمان صنایع دستی تعریف شده است و سایر مشاغل به فراموشی سپرده می شوند.»
پژوهشگران در این پژوهش می گویند: «این وضعیت در واقع یكی از مهم ترین عواملی است كه سبب شده كشور ما با وجود برخورداری از امكانات و منابع طبیعی و انسانی گسترده، با نرخ بالای بیكاری نیز مواجه باشد كه به اعتقاد كارشناسان، این مساله تا حدودی ریشه در عدم استفاده از پتانسیل ها و توانمندی های افراد دارد، با بهره گیری از این توانمندی ها می توان بیكاری و معضلات احتمالی حاصل از آنرا كم كرد.»
این پژوهش كه با حمایت دانشگاه محقق اردبیلی انجام گرفته به دنبال پاسخگویی به این سوال است كه نقاط قوت و ضعف شركت های تعاونی و مشاغل خانگی از منظر سامان بخشی به مشكلات اقشار كم درآمد كدامند و این شركت ها چگونه می توانند در توانمندسازی و ایجاد اشتغال برای طبقات كم درآمد جامعه عملكرد موثرتری داشته باشند؟
مطالعه حاضر از نظر هدف، پژوهشی كاربردی و برحسب ماهیت پژوهش، توصیفی تحلیلی زمینه یاب است. شركت های تعاونی فعال در زمینه تولید و بطور خاص شركت های تعاونی فرش دستباف به سبب گستردگی در سراسر كشور و نیز سهم قابل توجه اشتغال در این بخش بعنوان جامعه مورد بررسی برگزیده شد. ۳۰ مورد از تعاونی های فرش دستباف فعال در شهر تهران بعنوان نمونه مورد بررسی در مطالعه حاضر برگزیده شد.
در این راستا میزان درآمد و توانایی مالی، دسترسی به وام و تسهیلات دیگر، آگاهی اجتماعی، تعامل اجتماعی، مشاركت اجتماعی، احساس شایستگی، احساس اعتماد، احساس مؤثر بودن، احساس مدلول دار بودن و احساس آزادی عمل مورد بررسی قرار گرفت.
در این پژوهش آمده است: «به طور كلی وضعیت توانمندی اقشار ضعیف تحت پوشش شركت های تعاونی چندان رضایت بخش نبوده و در این خصوص شركت های تعاونی چندان موفق عمل نكرده اند. این اقشار به لحاظ توانمندی اقتصادی وضعیت به مراتب بدتری را در مقایسه با وضعیت اجتماعی و روانی خود دارند.»
پژوهشگران در این مطالعه می گویند: «وضعیت درآمدی، قدرت پس انداز، برخورداری از انواع تسهیلات و اعتبارات، تأمین هزینه های تولید، فروش محصولات تولیدی و … مربوط به اقشار یاد شده نامطلوب است. عملكرد شركت های تعاونی نیز كاملاً با این مساله همخوانی داشته و نشان داده است كه عملكرد آنها در توانمندسازی اقتصادی این اقشار نازل تر از ملاحظات روانی و اجتماعی است. این در شرایطی است كه بررسی ها نشان داده است كه عملكرد اقتصادی تعاونی ها در توانمندسازی به معنای واقعی اقشار فقیر، بسیار می تواند مؤثرتر از عملكردهای دیگر باشد.»
جهانی دولت آباد و همكارش در این پژوهش می گویند: «نتایج نشان داده است كه برای توانمندی اقشار فقیر توسط شركت های تعاونی لازم است كه ابتدا شركت های تعاونی ابزار این كار را داشته و در واقع خودشان توانمند باشند. در این خصوص اولویت با ملاحظات اقتصادی می باشد كه باید مورد توجه قرار گیرد و ملاحظات اجتماعی و روانی در اولویت های بعدی و مشروط بر ملاحظات اقتصادی هستند.»
طبق این مطالعات «در نهایت اقدامات در زمینه توانمندسازی روانی شاغلان این حوزه ها مربوط می شود كه احساس شایستگی (خودكارآمدی)، احساس اعتماد، احساس مؤثر بودن، احساس مدلول دار بودن و احساس آزادی عمل از مؤلفه های مورد توجه در این زمینه است. دستیابی به توانمندی اقشار كم درآمد توسط تعاونی ها و برون رفت از وضعیت موجود در این خصوص نیازمند این است كه با اقدامات راهبرد تدافعی شروع و بعد از گذر از اقدامات بازبینی، محافظه كارانه و در نهایت تهاجمی به وضعیت ایده آل نائل شویم. بدین سبب همانطور كه مشاهده می شود توانمندی اقشار فقیر توسط تعاونی ها هنوز در اول راه بوده و نیاز به برنامه ریزی های مختلف كوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت در این خصوص دارد.»
این پژوهش در سی وششمین شماره دوره نهم فصلنامه "برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی" انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب