تحقیقی برای افزایش تولید در گیاهی استراتژیك

تایید تناوب های مفید زراعی برای گندم با تصاویر ماهواره ای

به گزارش مطب نما، محققان کشورمان در یک تحقیق جدید، نقش اجرای برنامه های تناوب زراعی صحیح را برای کشت گیاه گندم با استفاده از تصاویر ماهواره ای مورد ارزیابی علمی قرار داده و سفارش های مفیدی را در این خصوص مطرح کرده اند.

به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، گندم یکی از محصولات استراتژیک و اساسی است که در تأمین غذای بشر نقش حیاتی ایفا می کند. بنابراین تقریبا یک ششم از کل زمینهای زراعی جهان زیر کشت گندم می روند. همینطور با عنایت به اینکه افزایش تولید گندم از راه افزایش سطح زیر کشت دشوار است، بنابراین برای دستیابی به تولیدات بیشتر باید در جهت افزایش عملکرد در هکتار کوشش کرد. یکی از اقداماتی که در افزایش تولید گیاهان زراعی، کنترل بیماری، کنترل آفات، بهبود حاصـلخیـزی و ساختار خاک نقش مهمی دارد، اجرای تناوب زراعی مناسب می باشد. تناوب زراعی به توالی کشت گیاهان زراعی مختلف در یک دوره دو یا سه ساله و یا بیشتر که از نظم و ترتیب خاصی برخوردار است، گفته می شود.
به قول صاحبنظران حوزه علوم کشاورزی، کشت دائمی یک گیاه و حتی گیاهان یک خانواده در یک قطعه زمین، بنا بر علل متعدد، کاری اصولی نیست و باعث نقصـان تـدریجی محصول و کاهش قدرت زمین طی سالهای متوالی خواهـد شـد. تناوب زراعی از راه تداوم پوشش گیاهی خاک، کارآیی بیشتر مصرف آب، حفظ عناصر غذایی خاک، افزایش مواد آلی خاک و ثبات خاکدانه ها، کاهش آفات و بیماری ها و کنترل بهتـر عـلـف های هرز، سبب افزایش راندمان تولید و عملکرد می شود. برای مثال، تحقیقات نشان داده اند که کشت گندم اگر بعد از کشت گیاهانی مثل یونجه، کلزا، آیش، ذرت، سودان گراس، ذرت سیلویی و کنجد صورت گیرد، می تواند بیشترین عملکرد را بدهد.
در این خصوص، محققانی از دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان مبادرت به انجام یک مطالعه کرده اند که در آن، برای ارزیابی تأثیر تناوب زراعی بر عملکرد مزارع گندم، در نگاهی نوین و جالب، از تصاویر ماهواره ای استفاده شده است.
این مطالعه در منطقه شاوور استان خوزستان و در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شده و طی اجرای آن، کشت تناوبی گندم با گیاهان کلزا، برنج و شبدر با کمک تصاویر ماهواره ای ارزیابی شده است.
بر مبنای نتایج این تحقیق و بر اساس شاخص طیفی معروف به NDVI برگرفته از تصاویر ماهواره ای در قبل و پس از اجرای تناوب زراعی، تناوب گندم-گندم-گندم بعد از گذشت دوسال زراعی منجر به کاهش ۱۰ درصد و همینطور استفاده از برنج در تناوب گندم-برنج-گندم منجر به کاهش ۵۰ درصد عملکرد گندم می شود. اما استفاده از کلزا در تناوب زراعی (گندم-کلزا-گندم) و شبدر در تناوب (گندم-شبدر-گندم) به ترتیب منجر به افزایش ۲ و ۳۰ درصدی عملکرد گندم می شود.
به قول محمود قاسمی نژاد رائینی، دانشیار و پژوهشگر گروه مهندسی ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و سه همکار دیگرش در این تحقیق، «در حالت کلی، نتایج ارزیابی مزارع با استفاده از تصاویر ماهواره ای نشان داد که در اثر اعمال تناوب مناسب، مقدار شاخص طیفی NDVI در پس از اعمال تناوب، بیشتر و ضریب پراکنش آن کمتر می شود».
آنها می گویند: «همچنین در اثر اعمال تناوب نامناسب، مقدار شاخص طیفی NDVI در پس از اعمال تناوب، کمتر و ضریب پراکنش آن بیشتر می شود».
در این تحقیق، تمام تصاویر مورد ارزیابی، در ارتباط با ماهواره سنتینل-۲ بوده و کلیه این تصاویر، از سایت سازمان زمین شناسی آمریکا دریافت شده اند.
ماهواره سنتینل-۲ ماهواره مدار قطبی است که مأموریت آن، دریافت تصاویر با وضوح بالا برای پایش پدیده هایی چون آب، خاک و پوشش گیاهی، کشاورزی، مخاطرات طبیعی در کنار محاسبه شاخص ها و متغیرهای فیزیکی زمین است.
این نتایج علمی پژوهشی که نشان می دهند با اعمال تناوب درست، نقاط ضعیف در مزرعه عکس العمل بیشتری نسبت به نقاط قوی مزرعه در مقابل تغییر شرایط نشان می دهند و نقش مناسبی در بهبود عملکرد گندم دارند، در فصلنامه «مهندسی زراعی» متعلق به دانشگاه شهید چمران اهواز انتشار یافته اند.

منبع: matabnama.ir

1402/06/10

16:17:19

5.0 / 5

445

تگهای خبر: آموزش , بیمار , بیماری , تولید

این مطلب مطب نما را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مطب نما

نظرات بینندگان مطب نما در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۵ بعلاوه ۲