به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، بر مبنای تعریف دایره المعارف علوم اجتماعی، هر پدیده نامطلوب و مضر برای سلامت جامعه نظیر جرم و جنایت، صدمه اجتماعی نام دارد. مفهوم صدمه شناسی از علوم زیستی گرفته شده است. مطالعه بی سامانی و صدمه های اجتماعی مانند فقر، بیکاری، تبهکاری و نظایر آنها، همراه با دلایل و عوامل و شیوه های درمان آنها و همینطور شرایط بیمارگونه و نابهنجار اجتماعی را صدمه شناسی اجتماعی می گویند. به طورکلی صدمه اجتماعی به هر نوع عمل فردی و جمعی اطلاق می شود که در قالب اصول اخلاقی و قواعد عمل جمعی رسمی و غیررسمی جامعه قرار نمی گیرد و درنتیجه با پیگرد قانونی، تکفیر اخلاقی و طرد اجتماعی مواجه می شود.
در واقع بنا بر نظر متخصصان، صدمه شناسی اجتماعی، مطالعه ناهنجاری ها و نابسامانی های اجتماعی نظیر بیکاری، فقر، اعتیاد، خودکشی، تکدی گری و... همراه با دلایل و شیوه های پیشگیری و درمان آنها و هم شرایط بهینه اجتماعی است. به اعتقاد جامعه شناسان، صدمه های اجتماعی در تمام اعصار و جوامع وجود داشته اند، لیکن در بعضی از شرایط با گسترش دامنه این صدمه ها معضلاتی ایجاد می شود که تداوم حیات اجتماعی را به خطر می اندازد. علایم هشداردهنده ای همچون افزایش نرخ ارتکاب به جرائم و تنوع آنها با عنایت به رشد جمعیت، کاهش سن ارتکاب به جرائم در بین زنان و ارتکاب علنی خیلی از جرائم ضد اخلاق و عفت عمومی نشان داده است که سنگ بنای اجتماع یعنی خانواده و هم قشر زنان بعنوان مادران آینده و پرورش دهندگان نسل آتی در معرض صدمه ها و تهدیدات جدی قرار دارد.
در این خصوص، پژوهشگران دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه آیت الله بروجردی شهرستان بروجرد در یک مطالعه پژوهشی، توانمندسازی زنان برای کنترل صدمه های اجتماعی را بررسی نموده اند.
در این تحقیق که با هدف عرضه الگوی کارآمد بومی انجام شده است، ۳۰ نفر از زنان شهرستان بروجرد از راه نمونه گیری هدفمند و با حداکثر تنوع انتخاب شده و اطلاعات مورد نیاز با مصاحبه های عمیق و ساختاریافته از آنها جمع آوری شده است.
یافته های این تحقیق نشان می دهند که توانمندسازی پایدار زنان تحت تاثیر شرایط علّی (شامل همه ابعاد توانمندی)، شرایط زمینه ای (با متغیرهای زمینه ای فردی، متغیرهای زمینه ای خانواده پدری، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و معلولیت جسمی) و شرایط مداخله گر (با زیرمجموعه های خصوصیت های روان شناختی فرد، حمایت نهاد خانواده، تعامل با الگوی توانمند، ساختارها و فعل وانفعالات آنها، سیاستگذاری چندبعدی، بلندمدت، پژوهش محور و عدالت گرایانه در حوزه زنان و وحدت سازمان های مسئول) است.
به قول نرگس خوشکلام، پژوهشگر دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز و همکارانش، «زنان در زمینه صدمه های اجتماعی، معمولاً راهبرد کنترل وضعیت را اتخاذ می کنند که پیامدهایی نظیر کنترل در سه سطح شامل: سطح کلان (پژوهش و نظریه سازی، طراحی و قانون سازی)، سطح میانی (آموزش و فرهنگ سازی، اجرا و عملیاتی سازی، ارزیابی و اصطلاح سازی) و سطح خرد (خود-دیگر مراقبتی و ایمن سازی و خود توانمندی و دیگر-توانمندسازی) را به دنبال داشته است».
آنها می گویند: «به منظور تسهیل روند کنش زنان توانمند نیاز است که شرایط مداخله گر تحدیدکننده، حذف و یا حداقل تعدیل شوند و همینطور شرایط مداخله گر تسهیل کننده، ایجاد و یا تقویت شوند».
این تحقیق بعنوان یک دستاورد جدید توانسته است این شرایط میانجی را که بعنوان واسطه تأثیرگذاری توانمندسازی زنان در کنترل صدمه های اجتماعی عمل می کنند آشکار کند.
بنا بر اظهارات خوشکلام و همکارانش، «پیامد توانمندسازی پایدار که توانایی کنترل وضعیت و کنترل صدمه های اجتماعی در سطوح مختلف است دارای هفت سطح است. تحقیقات پیشین به طور عمده به دنبال نتایج توانمندسازی زنان در سطح خُرد بوده اند، اما تحقیق ما نشان داد، زنان توانمند به شرط توانمندسازی پایدار و کنترل شرایط مداخله گر می توانند در سطوح کلانی همچون نظریه پردازی، سیاست گذاری و قانونگذاری در جهت کنترل صدمه های اجتماعی گام بردارند که این سطح در جامعه ما با عنایت به پایدار نبودن فرایند توانمندسازی زنان بسیار کمرنگ است و احتیاج به توجه و تمرکز بیشتری دارد».
آنها افزوده اند: «همچنین مفهوم بازتولید توانمندسازی نشان داده است که توانمندسازی زنان می تواند به صورت فرآیندی چرخه ای و پویا عمل کرده و مدام نسل های آتی توانمند تولید نماید که این هم برخاسته از مفهوم توانمندسازی پایدار می باشد. به عبارت دیگر، زنان توانمند در صورت فراهم بودن بستر توانمندسازی پایدار می توانند توانمندی و توانمندسازی را بازتولید کنند».
قابل ذکر است از این یافته های پژوهشی، یک مقاله علمی تحقیقاتی تهیه شده که فصل نامه «مطالعات راهبردی زنان» وابسته به شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده مبادرت به انتشار آن کرده است.
منبع: matabnama.ir