نتایج مطالعاتی درباره اضطراب ایرانیان؛
اضطراب در ایرانی ها چگونه نمایان می شود؟
پژوهشگر دانشگاه ساسکاچوان کانادا درباره نتایج مطالعات خود پیرامون اضطراب ایرانیان، تجربه ی اضطراب فراگیر در ایرانی ها را دارای وجهی شناختی (جملاتی مانند نگرانم که اتفاقی بیفتد)، رفتاری (هم رفتارهای برانگیخته مانند بی قراری و هم کاهش رفتاری مانند در لاک خود فرو رفتن) و جسمانی (جملاتی مانند شنیدن صدای قلب یا احساس خالی شدن مغز)، دانست.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، دکتر ابوالفضل محمدی در آغاز سخنان خود در وبینار اضطراب ایرانی ها که از جانب گروه روان شناسی پژوهشکده ی اخلاق و تربیت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، اظهار داشت: اضطراب جنبه ی جهان شمول دارد، برای مثال کروناویروس باعث شد انسان های سرتاسر جهان، اضطراب فراگیر، نگرانی ها یا اضطراب های در ارتباط با سلامتی را تجربه کنند و تجارب وسواس هم باعث بروز یا تشدید آن شود؛ با این وجود این که انسان ها نگران چه چیزی باشند، در بین افراد از فرهنگ های مختلف، متفاوت می باشد و این سوال مهم را ایجاد خواهد نمود که اضطراب در فرهنگ های متعدد چگونه خویش را نشان می دهد؟
این روانشناس بالینی پاسخ به این پرسش را از این جهت دارای اهمیت دانست که آگاهی داشتن از جنبه های فرهنگی یک اختلال، می تواند از بروز خطا در تشخیص جلوگیری کرده و آگاهی روان پزشک یا روان شناس از اینکه افراد چگونه اضطراب شان را بیان و تجربه می کنند، باعث می شود رابطه ی درمانی خوبی با بیمار برقرار کرده و ضمن حفظ فرد در فرآیند درمان، به اثربخشی درمان کمک نماید.
محمدی نوع الگوهای ارتباطی را هم در کشورهای مختلف، متفاوت دانست و ورود افراد به فرآیند درمان را هم متفاوت ارزیابی کرد.
وی وجود عطاری ها در ایران و استفاده از گیاهان به اصطلاح آرام بخش برای درمان اضطراب را نمونه ای از این درمان های وابسته به فرهنگ قلمداد کرد.
این استاد دانشگاه افزود: در دهه های اخیر در ادبیات علمی، جنبه های فرهنگی اضطراب مورد توجه قرار گرفت و به بخش سندرم های وابسته به فرهنگ در کتاب راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی که در سال ۲۰۱۳ بروزرسانی شد، اطلاعات زیادی در این حوزه اضافه گردید. برای مثال حمله ی عصبی یا خشم و خروش درونی در جوامع لاتین تبار یا بروز نشانه های اضطراب در چارچوب اضطراب اجتماعی در ژاپنی ها، مبین نگرانی آنها در مورد دیگران است. همینطور انجمن هایی مانند انجمن بین المللی برای مطالعه ی جنبه های بین فرهنگی موضوعات روان شناختی تأسیس شد و مجله های اختصاصی هم در این حوزه منتشر نموده اند که برای مثال میتوان به مجله ی Cross Cultural Psychology اشاره نمود. مبحث دیگری که در همین زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، ترکیب شدن فرهنگ های مختلف است، برای مثال در نتیجه ی مهاجرت، افراد از فرهنگ های مختلف با یکدیگر ازدواج می کنند و در نتیجه ی آن جلوه های فرهنگی پدیده های مختلف، نمود مرکبی پیدا می کنند.
محمدی پیشینه ی مطالعات در مورد اضطراب در ایرانی ها را به کتاب «گود و کلایمن» ارجاع داد که البته بعدها با اقتباس از آن، کتاب دیگری با ویراستاری «بارلو» منتشر گردید. نویسندگان در این کتاب، بر مبنای تجارب خود معتقد بودند ایرانی ها اضطراب را به شکل جسمی و بدنی تجربه می کنند و این مورد تقریباً در همه ی فرهنگ های شرقی مشاهده می شود. در مشاهدات گود و کلایمن، به صورت مشخص از دو جلوه ی فرهنگی اضطراب در ایرانیان، سخن گفته شد؛ اولی ناراحتی قلبی که افراد بسیاری به آن اشاره می کنند و دوم توصیفاتی مانند وهم، هراس و وحشت است. علاوه بر این، میتوان جنبه هایی از فرهنگ ایرانی که مؤثر بر شکل بروز اضطراب در ایرانی ها است را شامل موارد زیر دانست:
نخست آن که حساسیت در روابط بین فردی میان ایرانی ها که در اصطلاح عامیانه اهمیت حرف و نظرهای مردم برای ماست، سبب شده است اضطراب ها، به شکل اضطراب اجتماعی و اضطراب فراگیر خویش را نشان دهد. مبحث دوم، محدودیت بیان هیجان در میان ایرانی ها است که نشان دهنده ی وجود شرم و حیا در فرهنگ ایران است. مبحث بعدی که اهمیت زیادی هم دارد اهمیت پیشرفت تحصیلی و نگاه فرهنگی ایرانی ها از گذشته تابحال به درس و مدرسه است که باعث شد، اضطراب بسیار زیاد کنکور در میان نوجوانان و خانواده ها وجود داشته باشد. هم چنین در فرهنگ ایران یک الگوی تعارض در تربیت فرزندان بین نسل قدیم و جدید وجود دارد. در فرهنگ ایران گرایش به جسمانی کردن اضطراب وجود دارد و اصطلاحات درد قلب یا تیر کشیدن قلب و سر درد و … در اشکال متفاوت مشکلات و ناراحتی های هیجانی ما را نشان داده است.
وی افزود: مبحث فرهنگ در رفتارهای جستجوی کمک و خدمات درمانی هم اثرگذار است مانند مقاومت در مصرف داروهای روان پزشکی! به همین علت هم گرایش رجوع افراد به مراکز مشاوره بیشتر از رفتن به روان پزشکی است.
این پژوهشگر در ادامه به عرضه ی یافته های دو مطالعه ی خود در زمینه ی اضطراب ایرانی ها پرداخت و بیان نمود: مطالعه ی نخست که در مورد جنبه های فرهنگی اضطراب اجتماعی در ایرانی ها بود به روش کیفی و با مشارکت افرادی از سه قوم ایرانی فارس، ترک و کرد انجام شد. یافته های این مطالعه ذیل پنج عنوان کلی عرضه شد: (۱) تجربه ی اضطراب اجتماعی در ایرانی ها به طور عمده به صورت زیر بوده است: هیجانی (مانند ترس از صحبت در جمع به خاطر احساس خوب نبودن به اندازه کافی)، شناختی (فکر می کند مردم به او می خندند)، رفتاری (فرد اظهار می دارد، نمی تواند صحبت کند یا تکان بخورد) و بدنی (سرخ شدن یا از دست دادن تعادل). (۲) باورهای اصلی زیربنایی اضطراب اجتماعی ترس از ارزیابی منفی، احساس بی کفایتی و احساس عدم وجود ارج و منزلت در پیش دیگران بود. (۳) علت هایی که برای اضطراب اجتماعی مطرح شده بود به طور عمده معطوف به خانواده بودند. (۴) اثرات و نتایج اضطراب اجتماعی به صورت عمده شامل اثرات منفی بر کارکرد اجتماعی، هیجانی و رفتاری بوده است. (۵) راهبردها و روش های مقابله ای که افراد برای مقابله با اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار می دهند نیز، شامل راهبردهای شناختی رفتاری و جستجوی درمان بود.
مطالعه ی دومی که پژوهشگر دانشگاه ساسکاچوان کانادا نتایج آنرا عرضه کرد در ارتباط با «اضطرابِ فراگیر» در میان ایرانی ها بود.
وی در اینباره اظهار داشت: باآنکه ماهیت اضطرابِ فراگیر، ابهام و فراگیری آن است. با این وجود مشاهده شد که گاهی افراد موضوعات روشن و گاهی هم موضوعی که به صورت سلسله وار و رو به جلو پیش می رفت را هم بعنوان وجهی از اضطراب خود ذکر کردند.
وی تجربه ی اضطراب فراگیر در ایرانی ها را دارای وجهی شناختی (جملاتی مانند نگرانم که اتفاقی بیفتد)، رفتاری (هم رفتارهای برانگیخته مانند بی قراری و هم کاهش رفتاری مانند در لاک خود فرو رفتن) و جسمانی (جملاتی مانند شنیدن صدای قلب یا احساس خالی شدن مغز)، دانست و اظهار داشت: باورهای اصلی این نوع اضطراب در ایرانی ها شامل صدمه پذیر بودن در مقابل بیماری و سوانح و باور به عدم موفقیت و پیشرفت بود که به طور عمده در میان جوانان و نوجوانان رایج است.
به قول این پژوهشگر، علت هایی که برای اضطراب فراگیر عنوان شد عوامل اجتماعی و اقتصادی، خانوادگی، سوانح و فجایع و تا حدی مسائل شخصی بود. اثرات اضطراب فراگیر هم به صورت به طور عمده معطوف به موضوعات کاری و خشم بود. راهبردها و روش های مقابله ای آنها هم شامل راهبردهای شناختی رفتاری و جستجوی درمان و هیجانی بود.
بنا بر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، وی در خاتمه ی سخنانش بعنوان یافته ی کلیدی، اهمیت قابل توجهی که ایرانی ها برای جنبه های بین فردی قائل هستند را مهم ترین وجه اختلال های اضطرابی در فرهنگ ایرانی دانست.
منبع: مطب نما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب