حمایت از تحقیقات علمی از هالیوود تا تهران؛
چرا سلبریتی های ایرانی تمایلی به پروژه های علمی ندارند!؟
مطب نما: بتازگی خبری در خصوص نقش موثر كمك های یك خواننده و هنرپیشه ی آمریكایی به پروسه تولید واكسن كرونای شركت ˮمدرناˮ منتشر گردید. به همین بهانه به مسئولیت های اجتماعی كه برخی چهره های مشهور بر عهده گرفته اند پرداختیم و این پرسش را مطرح كرده ایم كه چرا سلبریتی های ایرانی قسمتی از كارهای مالی حمایتی خودرا به گسترش تحقیقات علمی معطوف نمی كنند؟!
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، عموماً روند تحقیقات علمی از همان مراحل ابتدایی تا دستیابی به دارو، واکسن یا یک نتیجه گیری علمی به بودجه های کلان نیاز دارد. این مبالغ در کشور ما عموما توسط بخش دولتی تامین می شود اما در بعضی کشورهای خارجی ماجرا فرق می کند و خیرین سهم زیادی از تامین مالی پروژه های تحقیقاتی دارند.
نسبت سلبریتی ها با دنیای علم همیشه مناقشه برانگیز بوده است. با گسترش فضای مجازی و حضور گسترده سلبریتی ها در شبکه های اجتماعی مخاطبان آنها گاهی با اظهارنظرهایی از طرف این سلبرینی ها مواجه می شوند که مصداق ترویج شبه علم است. این صحبت ها واکنش های دانشمندان را نیز برمی انگیزد. اما این نسبت در سالهای اخیر تغییر کرده است و حالا با سلبریتی هایی مواجه هستیم که قسمتی از ثروت خودرا به تحقیقات علمی و به خصوص تحقیقات حوزه پزشکی اختصاص می دهند.
"دالی پارتن"، خواننده، آهنگساز، هنرپیشه و نویسنده ای آمریکایی است. وی در ماه آوریل اعلام نمود که می خواهد یک میلیون دلار به مرکز پزشکی "واندربیلت" اهدا کند. مرکز پزشکی "واندربیلت" یکی از مراکزی است که قسمتی از تحقیقات مربوط به واکسن کرونای شرکت "مدرنا" در آن انجام می شود. مبلغی که به قول پژوهشگران آمریکایی نقش مهمی در تحقیقات مربوط به ساخت واکسن و پلاسمای خون بهبودیافتگان ایفا می کند.
"پارتن" تنها چهره ی مشهوری نیست که قسمتی از ثروت خودرا به پژوهش های علمی مختص کرده است. "شان پارکر"، موسس سایت اشتراک فایل "نپستر" و نخستین مدیر وب سایت فیس بوک نیز بنیادی را راه اندازی کرده است که قسمتی از کارهای آن بر روی گسترش پژوهش های علوم زیستی تمرکز دارد.
او در سال ۲۰۱۶ متعهد شده بود ۲۵۰ میلیون دلار برای تامین بودجه تحقیقات ایمنی درمانی سرطان تخصیص دهد. بررسی های روزنامه نگاران آمریکایی نشان میدهد مبلغی که "پارکر" به این تحقیقات اهدا کرده است تاثیر مهمی بر پیشرفت آنها گذاشته است. محققانی که با این بودجه مشغول تحقیق بودند موفق شدند در سال قبل ی میلادی نخستین اطلاعات مربوط به یک کارآزمایی بالینی درباب بیماران دارای سرطان لوزالمعده را منتشر کنند.
اهمیت کار "پارکر" در این جاست که او دوستان زیادی در بین خوانندگان و هنرپیشگان هالیوودی دارد و اقداماتش موجب جلب توجه این افراد به دنیای علم و پژوهش های علمی می شود. یکی از خبرنگاران حوزه علم و سلامت وب سایت STAT معتقد می باشد "پارکر" می تواند پُلی میان پژوهشگران و سلبریتی ها باشد.
در ایران بودجه ی پژوهش ها عموما توسط بخش دولتی تامین می شود و یا پژوهشگاه ها با ارائه ی خدماتی که در بسیاری موارد خدمات درمانی هستند، تلاش می کنند از محل درآمد آن هزینه ی تحقیقات را جذب کنند. روسای نهادهای تحقیقاتی بارها درباره لزوم کمک های خیرین به پژوهشگران سخن گفته اند. همچون دکتر حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی، پیش تر اظهار داشته بود: «در کشور ما مشکلات مختلفی است اما خیریه های تحقیقاتی بسیار می توانند در زمینه حل مشکلات درمانی کمک کننده باشند.»
البته سخن از حضور خیرین در پروژه های تحقیقاتی علمی نباید بعنوان برداشتن بار مسئولیت از نهادهای دولتی که اغلب آنها دارای ردیف بودجه ای برای پژوهش در لایحه بودجه هستند تلقی شود.
اما به هر صورت محال است سری به صفحات سلبریتی های ایرانی در فضای مجازی بزنید و اثری از شماره حساب برای کمک به خانواده ای محروم یا جمع آوری مبالغی برای جراحی کودکی را نبینید. کارهای خیرخواهانه ی برخی سلبریتی های ایرانی در سالهای اخیر چُنان دامنه ی گسترده ای پیدا کرده است که از پشتیبانی از کودکان ناشنوای مادرزادی برای کاشت حلزون تا پشتیبانی از کودکان کار و آزادسازی زندانیان جرایم غیرعمد را در بر میگیرد. با این وجود، حمایت مالی از تحقیقات علمی، عرصه ای بوده است که هنرمندان ایرانی قدم به آن نگذاشته اند و شاید از فعالیت سلبریتی ها در دنیای علم به خصوص در ایام اخیر و در وضعیت شیوع ویروس کرونا جز مواردی همچون معرفی داروهای گیاهی برای درمان کرونا و یا سخنانی جنجال برانگیز مقابل واکسن زدن در فضای مجازی اثر دیگری برجا نباشد.
حال و در شرایطی که بخش عمده ای از کارهای پژوهشی علوم پزشکی کشورمان بر روی کرونا متمرکز است، حمایت های مالی سلبریتی ها از این تحقیقات می تواند علاوه بر تسهیل روند پیشرفت این پروژه ها، گامی اساسی در امتداد عمومی سازی علم و ترویج آن هم به شمار رود. البته این را نیز باید مد نظر قرار داد که روند کارهای علمی پژوهشی در کشور نیز در ترغیب افراد برای حضور در این حوزه تاثیری بسیار دارد چونکه اگر در کشوری مانند امریکا یک سلبریتی بخش قابل توجهی از سرمایه خودرا صرف پشتیبانی از طرح ها و موسسات پژوهشی می کند بعد از مدتی مشخص می شود این سرمایه چه تاثیری داشته و منجر به چه اتفاقاتی شده است اما در ایران با وجود اینکه هر سال بودجه ای صرف پژوهش و تحقیقات می شود همیشه بحث کاربردی بودن تحقیقات مطرح است تا جایی که حتی این روند مورد انتقاد خود مسئولان نیز قرار گرفته است.
به طور مثال در شرایطی که حدود یکسال از ورود ویروس کرونا به کشور می گذرد و در این یک سال تمام دنیا تحت تاثیر شیوع این بیماری در وضعیتی خاص قرار گرفته، در ایران شاید هنوز مجموعه های تحقیقاتی موفق به ارائه محصول یا راهکار خاصی که برای نخستین بار در دنیا رخ داده، نشده اند، حتی در نهایت فعالیت ها در طول این مدت به شکلی بوده است که وزیر بهداشت هفته گذشته به انتقاد صریح از این وضعیت پرداخته و اشاره کرد: تحقیقات یک کشور که از منابع عمومی آن استفاده می نماید، باید بتواند به طریقی برای باز کردن گرهی از نظام خدمت کند، وگرنه این روال تحقیقات در کشور، به مفهوم دور ریختن منابع است.
در چنین شرایطی شاید بتوان تاحدی به سلبریتی ها نیز حق داد که خیلی نسبت به تاثیرگذاری سرمایه خود در حیطه پژوهشی خوش بین نباشند؛ اما در هر صورت نباید این را نیز فراموش کرد که طی سالهای گذشته با پیشرفت های علمی صورت گرفته در زمینه های خیلی از درمان سرطان و بیماریهای دیگر گرفته تا سایر حوزه های علمی، پیشرفت های خوبی حاصل شده که به هر حال بخش قابل توجهی از این توفیقات در محیط های پژوهشی و تحقیقاتی حاصل شده است. به همین دلیل شاید لازم باشد برای ورود سلبریتی ها و خیرین کشور به حوزه علم و پژوهش فرهنگسازی کافی صورت گیرد اما این انتظار زمانی به جا قلمداد می شود که نحوه ی هزینه کرد مبالغ شفاف و دقیق اطلاع رسانی شود و پژوهشگران از پَستوی آزمایشگاه ها بیرون بروند و درباره فرآیندهای تحقیقاتشان بطور منظم آگاهی بخشی کنند. در شرایطی که با وجود رشد تعداد مقالات ایران در بعضی فاکتورهای بین المللی، انتقادات از تحقیقات خصوصاً درحوزه علوم پزشکی به اوج خود رسیده است، بنظر می رسد ایجاد اعتماد متقابل بین پژوهشگران و خیرینی که میخواهند به تحقیقات کمک کنند کاری دشوار و زمان بر باشد.
منبع: matabnama.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب