در یك مطالعه بررسی شد
استرس های شغلی محافظان جنگل
نتایج به دست آمده از یك پژوهش نشان داد؛ استرس شغلی ماموران حفاظت از جنگل ها به نسبت زیاد است. ارتقای دانش مأموران حفاظتی درباره قوانین و روش های حل تعارض با جوامع محلی، پرداخت حقوق كافی و بموقع، فراهم آوردن تجهیزات مورد نیاز نیروهای حفاظتی، كاستن از وسعت منطقه تحت حفاظت و... می تواند به كاهش استرس شغلی این افراد كمك نماید.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، بخشی از ماموریت حفاظت از جنگل ها توسط یگان ویژه ای در ادارات منابع طبیعی اجرا می شود که همزمان زیر نظر نیروی انتظامی فعالیت می نمایند. شرایط کار در جنگل، مشکل است و ممکنست سبب سوانح مختلفی شود. مناطق جنگلی اغلب کوهستانی، صعب العبور و دارای شرایط آب وهوایی متغیر است که کار در آن مستلزم توجه کافی به مسائل ایمنی، محل های استراحت و مراقبت های بهداشتی است.
ریسک و حساسیت زیاد، شرایط کاری پیچیده و نامشخص، مواجهه مستقیم با انواع حوادث و عوامل زیان آور و لزوم آماده بودن پرسنل در شبانه روز باعث شده است که حفاظت از جنگل ها جزو مشاغل سخت و زیان آور طبقه بندی شوند. باتوجه به وظایف ماموران حفاظت از جنگل ها، ممکنست این افراد به سبب شرایط کاری با استرس زیادی مواجه باشند.
بنا بر این پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان به بررسی عوامل ایجاد استرس شغلی در میان ماموران حفاظت از جنگل ها پرداختند.
احمد عابدی سروستانی، محمدرضا شهرکی و یازمراد کوسه غراوی پژوهشگرانی بودند که در انجام این مطالعه مشارکت داشتند.
در این آزمایش که در سال ۱۳۹۴ انجام شد، ۱۳۲ نفر از ماموران یگان ویژه حفاظت استان گلستان به صورت تصادفی انتخاب شدند و عوامل ایجاد استرس در شغلی را با بهره گیری از پرسش نامه بررسی کردند.
یافته ها نشان داد که میانگین سنی این افراد حدود ۴۵ سال است و بطور متوسط ۱۵.۳ سال سابقه کار داشتند. بیشتر افراد متاهل بودند و تعداد حوادث ناگواری که برای آنها در طول خدمت اتفاق افتاده بطور متوسط ۱.۸ مورد بود. میانگین رضایت آنها از شغل خود در حد متوسط بود.
با محاسبه امتیازهای عوامل ایجادکننده استرس شغلی افراد، مشخص شد که میانگین شاخص استرس شغلی در ماموران یگان ویژه حفاظت از منابع طبیعی، از متوسط بیشتر است. این نتایج نشان داد که تنها حدود یک پنجم از این افراد استرس شغلی در حد کم دارند و استرس بقیه افراد متوسط و بالاتر است. در حدود نیمی از افراد استرس شغلی زیاد و خیلی زیاد دارند.
نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که منشا استرس شغلی ماموران حفاظت از جنگل ها در یازده بخش اصلی تقسیم بندی می شوند. این عوامل شامل چالش های سازمانی، مخاطرات کاری، قوانین و روابط، حضور در اجتماع، امور دفتری، امنیت شغلی، تعاملات عمومی، تمام کردن کار، اقدامات ناخواسته، تعقیب در میان مردم و تنهایی در کار هستند.
از نظر شرکت کنندگان در این پژوهش، در میان عوامل ذکر شده، «چالش های سازمانی» بیشترین تاثیر را در استرس شغلی دارد. این چالش ها شامل: تعارض و چالش با سرپرست، توبیخ کتبی، حقوق و دستمزد ناکافی، تصادف در هنگام ماموریت، انتقال/تبعید، نبود پشتیبانی کافی، زد و بندهای گروهی و جناحی توسط اداره، ناتوانی در حل پرونده های مهم، دادخواست نامعقول توسط دادستان، نبود ارتقای شغلی، سو استفاده از خانواده به سبب کار و مصرف مواد مخدر توسط یک مامور است.
بر طبق این نتایج، پس از عامل «چالش های سازمانی»، عوامل «مخاطرات کاری»، «قوانین و روابط» و « حضور در اجتماع» مهم ترین عوامل در ایجاد استرس شغلی هستند.
باتوجه به عوامل مشخص شده، پژوهشگران این مطالعه پیشنهاداتی را برای کاهش استرس شغلی ماموران پیشنهاد دادند که عبارتند از:
- به کارگیری ماموران حفاظتی در محل های مناسب باتوجه به قابلیت، توان مندی و خصلت های شخصیتی
- برگزاری دوره های آموزشی کاربردی و ضمن خدمت برای ارتقای دانش و آگاهی ماموران حفاظتی درباره حل وفصل اختلافات با جوامع محلی، اجرای دقیق قوانین و رعایت اصول گزارش دهی
- افزایش حقوق و پرداخت بموقع آن به ماموران و گردنگیر پیمانکاران به تنظیم دقیق قراردادها و پرداخت حقوق و مزایای کامل به نیروهای حفاظتی
- استفاده از رانندگان حرفه ای و ارائه آموزش های لازم به ماموران حفاظتی برای رانندگی ایمن
- استفاده از روش های دیگر به غیر از تعلیق از کار، انتقال و تبعید برای برخورد با ماموران خاطی
- فراهم آوردن پشتیبانی کافی از نظر تجهیزات و مقدورات لازم و انجام حمایت کافی از ماموران حفاظتی در پروسه دادرسی در مجامع قضایی
- نظارت مستقیم ادارات حراست و بازرسی در پیگیری پرونده های حساس
- و....
پژوهشگران این مطالعه با اشاره به چندبعدی بودن استرس شغلی و اهمیت این مساله سفارش می کنند: «مدیران و مسئولان ضمن استفاده از راهکارهای پیشنهادی، به عواملی اولویت دهند که از نظر پاسخ گویان اهمیت بیشتری داشته است».
همین طور بگفته آنها راهکارهای فردی مانند آشنایی با راه های مقابله با استرس و ارتقای قابلیت های حرفه ای و شایستگی های فردی نیز می توانند به کاهش استرس شغلی کمک کنند.
نتایج این مطالعه با عنوان «تحیل عاملی استرس شغلی محافظان جنگل: مطالعه موردی استان گلستان» در مجله علمی پژوهشی «جنگل ایران» وابسته به انجمن جنگلبانی ایران انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب