پرونده مالاریا در ایران بسته می شود؟
مطب نما: رئیس اداره كنترل و مبارزه با مالاریا وزارت بهداشت با اشاره به حذف ملاریا در افق 1404، اظهار داشت: امروز در نتیجه تلاش های دهه های گذشته در بخش عمده ای از كشور، مالاریا از پنج میلیون بیمار سالیانه در شش دهه قبل به 57 مورد بومی در سال 1396 رسید و خوشبختانه در سال 97 و همین طور تا تیرماه امسال، هیچ مورد بومی از مبتلاشدن به مالاریا وجود نداشتیم.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، مالاریا یك بیماری حاد و مزمن است. علت بیماری، انگلی تك یاخته از جنس پلاسمودیوم است كه موجب بیماری در انسان می شوند. به دنبال گزش پشه آنوفل ماده و انجام خونخواری از فرد بیمار، انگل مالاریا در بدن پشه تكثیر می شود و به دنبال گزش فرد سالم، تعدادی انگل مالاریا (اسپروزوایت) همراه با بزاق پشه وارد جریان خون می شود. بعد از آنكه اسپروزوایت وارد بدن انسان شد و مرحله نسجی اولیه را در كبد گذراند، چرخه شیزوگونی خونی شروع می شود و به حدی می رسد كه لرز، تب و سایر نشانه های بالینی را به وجود می آورد.
اگرچه شایع ترین راه انتقال مالاریا گزش پشه آلوده است، اما در موارد نادر احتمال انتقال از طریق دریافت خون آلوده، استفاده از سرنگ مشترك و انتقال از مادر به جنین وجود دارد.
دوره نهفتگی (فاصله بین گزش پشه تا شروع نشانه های بالینی) به طور متوسط حدود ۱۲ روز است و در موادر نادر تا سه ماه پس از گزش، طول می كشد. دو نوع مالاریای ویواكس (با دوره نهفتگی كوتاه و بلند) وجود دارد. در مالاریای ویواكس با دوره نهفتگی كوتاه به طور متوسط ۱۵ روز و در مالاریای ویواكس با دوره نهفتگی بلند به طور متوسط ۹ ماه است.
مالاریای ویواكس و اوال می تواند عود داشته باشد. عود به مدلول ظهور مجدد نشانه های بالینی و مشاهده انگل در خون بدون گزش مجدد است. در این حالت برخی از انگل ها (هیپنوزوایت) می توانند در كبد به شكل نهفته باقی مانده و مدت ها پس از درمان، بیماری باردیگر عود كند. عود در مالاریای ویواكس معمولا در ۳ تا ۶ ماه پس از عفونت اولیه بروز می كند، اما امكان دارد در سه سال بعد و به ندرت تا ۱۰ سال بعد، بارها اتفاق افتد.
نشانه های مالاریادر آغاز بیماری مالاریا، نشانه های مقدماتی نظیر خستگی، احساس درد در عضلات، سردرد، تهوع و استفراغ، لرزهای خفیف و درد ناحیه كمر امكان دارد وجود داشته باشد و دمای بدن به ۳۸ تا ۳۹درجه سانتی گراد برسد. نشانه های اولیه مالاریا غیر اختصاصی است و با خیلی از بیماری های عفونی حاد و تب دار، اشتباه گرفته می شود و تشخیص آن مستلزم آن است كه احتمال مبتلاشدن به مالاریا را همواره در نظر داشته باشیم.
از خاصیت های مالاریا، حملات بیماری است كه سه مرحله لرز، تب و تعریق دارد. در مجموع یك حمله مالاریا ۶ تا ۱۰ ساعت طول می كشد. باید توجه داشت كه در اغلب بیماران، حملات كلاسیك مالاریا و چرخه های منظم تب و لرز خصوصاً در ایام ابتدایی مشاهده نمی گردد و نباید تشخیص مالاریا رد شود. اگر بیمار در مراحل اولیه بازگشت كند و بیماری وی تشخیص داده و درمان گردد، اغلب بهبود می یابد.
مالاریای شدید اغلب به شكل تغییر سطح هوشیاری یا كُما (مالاریای مغزی)، اسیدوز متابولیك، آنمی شدید، هیپوگلیسمی، نارسائی حاد كلیه و... ظاهر می شود. در این مرحله مرگ و میر حتی با درمان ۱۰ تا ۲۰ درصد خواهد بود.
در مناطق جنوب صحرا در آفریقا شكل بالینی بیماری و مرگ و میر ناشی از آن، عموما در كودكان رخ می دهد. نوجوانان و بالغان در این مناطق به علت ابتلای مكرر به مالاریا در دوران كودكی ایمنی نسبی دارند و با وجود پارازیتمی (انگل در خون) به ندرت گرفتار بیماری بالینی می شوند.
بیماری مالاریا قابل درمان است و هم اكنون داروهای ضدمالاریا در مراكز بهداشتی – درمانی بشكل بلاعوض در اختیار بیماران قرار می گیرد. طی سال های اخیر موارد مقاوم به درمان در سوش فالسیپاروم انگل و در مناطق مختلف جهان بروز كرده است، ولی خوشبختانه تمامی بیماران كشف شده در كشور به داروهای موجود در كشور پاسخ مناسب را نشان می دهند.
آمار مبتلاشدن به مالاریا در ایران دكتر احمد رئیسی - رئیس اداره كنترل و مبارزه با مالاریا وزارت بهداشت در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینكه در حدود ۶۰ سال قبل مالاریا نخستین علت مرگ و میر در كشور بوده و در اكثریت قریب به اتفاق مناطق كشور شیوع داشته، اظهار داشت: زمانی كه كشور حدود ۱۵ میلیون جمعیت داشته، یك سوم آن یعنی ۵ میلیون نفر در سال مبتلا به مالاریا می شدند. البته امروز در نتیجه تلاش های دهه های گذشته در بخش عمده ای از كشور، دیگر نگرانی جدی برای این بیماری وجود ندارد. مالاریا از پنج میلیون بیمار سالیانه در شش دهه قبل به ۵۷ مورد بومی در سال ۱۳۹۶ رسید و خوشبختانه در سال ۹۷ نیز هیچ موردی از مبتلاشدن به مالاریا وجود نداشته است. همین طور تا تیرماه سال جاری نیز گزارشی از مورد بومی مالاریا نداشته ایم.
وی اضافه كرد: تعداد مرگ ناشی از مالاریا در سال نیز در این دوره زمانی از 200 هزار مورد به یك تا دو مورد در بعضی سال ها و یا عموما به صفر رسیده است. نجات جان این تعداد بیمار در سال به تنهایی كافی است تا ثابت نماییم راهی كه رفته ایم و آنچه بدست آورده ایم ارزش آن تلاش ها را داشته و اهمیت كوشش برای حذف مالاریا را یادآوری می كند.
وی با اشاره به اینكه بیماری مالاریا بیشتر اقشار محروم و مناطق كمتر توسعه یافته را هدف قرار می دهد، اظهار داشت: با در نظر گرفتن این مساله ارزش دستاوردهایمان چند برابر می شود. بیراه نرفته ایم اگر بگوییم حذف مالاریا، جهاد در راه سلامت محرومان و اقشار لطمه پذیر جامعه است.
سیستان و بلوچستان در صدر فهرست مبتلاشدن به مالاریا رئیس اداره مالاریا با اشاره به حذف مالاریا در برخی از كشورهای منطقه، اشاره كرد: اما در ایران به علت تنوع آب و هوایی، وسعت زیاد و برخی مشكلات فنی مبارزه با بیماری سخت تر می شود. همین طور به علت همسایگی با دو كشور افغانستان و پاكستان و تبادل جمعیتی با سایر كشورهای مالاریاخیز مانند هند، بنگلادش و برخی كشورهای آفریقایی، كنترل بیماری اندكی سخت تر از سایر نقاط جهان است.
وی با اشاره به حدود هزار كیلومتر مرز مشترك زمینی و دریایی با كشور پاكستان و همسایگی چهار استان از طرف شرق كشور با افغانستان، افزود: سال قبل به گزارش سازمان جهانی بهداشت حدود ۴۰۰ هزار بیمار مالاریایی در افغانستان گزارش شده و پاكستان با حدود دو میلیون بیمار در سال بعد از سودان بیشترین موارد مالاریا در منطقه مدیترانه شرقی را به خود اختصاص می دهد. در نتیجه تردد سالیانه صدها هزار نفر از اتباع این كشورها به داخل كشور، 90 درصد موارد مالاریای كشور هم اكنون وارده از كشورهای شرقی هستند و بیشترین موارد مالاریا نیز از استان های سیستان بلوچستان، هرمزگان و بخش جنوبی استان كرمان گزارش می شود.
اقدامات وزارت بهداشت برای حذف مالاریارئیسی اضافه كرد: از آنجایی كه حذف مالاریا در افق ۱۴۰۴ از موفق ترین برنامه های وزارت بهداشت طی 10 سال اخیر است، در امتداد نشان دادن موفقیت باارزش مزبور با مساعدت دفتر سازمان جهانی بهداشت و دفتر توسعه سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران به تهیه مستندی تحت عنوان سند موفقیت مبارزه با مالاریا در ایران مبادرت شده است. رونمایی از این سند مهم همزمان با برگزاری روز جهانی مالاریا در سال قبل در روز سه شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ مصادف با اول می ۲۰۱۸، با حضور مسئولین عالی رتبه كشوری و نمایندگان سازمان های بین المللی همچون آقای دكتر پدروآلنسو مدیر برنامه مبارزه با مالاریا در دفتر مركزی سازمان جهانی بهداشت برگزار شده است.
منبع: مطب نما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب