مصرف آنتی بیوتیك ها در رشد طیور و مشكلات ناشی از آن
مطب نما: تهران- انواع آنتی بیوتیك ها در پرورش دام و طیور بعنوان فاكتور رشد استفاده می شود؛ درحالی كه به قول محققان باقی مانده این مواد در محصولات دامی برای سلامت انسان ها مضر است.
مدیر گروه بیماری های منتقله از آب و غذای مركز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا درمورد مصرف آنتی بیوتیك ها در پرورش طیور اظهار داشت: انواع آنتی بیوتیك ها در كشور ما همچون برخی كشورها، بعنوان فاكتور رشد طیور به خصوص مرغ استفاده می گردد.
بابك عشرتی تصریح كرد: هرچند سازمان دامپزشكی به سمت مرغ بدون آنتی بیوتیك پیش می رود اما این مورد تابحال فراگیرنشده است و پرورش دهندگان طیور از آن بعنوان فاكتور رشد استفاده می نمایند.
وی بر ضرورت استفاده نكردن آنتی بیوتیك بعنوان فاكتور رشد طیور تصریح كرد و اظهار داشت: تلاش سازمان دامپزشكی بر انتخاب جایگزینی مناسب برای آنتی بیوتیك ها است كه كار ساده ای نیست.
عشرتی به پرورش دهندگان طیور به خصوص مرغداران سفارش كرد كه استفاده نكردن آنتی بیوتیك ها را جدی بگیرند و به تدریج استفاده آنها را بعنوان فاكتور رشد به صفر برسانند.
وی با اشاره به اینكه چند سالی است كه گوشت مرغ بدون آنتی بیوتیك یا مرغ سبز مطرح شده است، اظهار داشت: هنوز كارهای زیادی در این زمینه باید صورت گیرد تا مصرف مرغ سبز در كشور فراگیر شود.
** آنتی بیوتیك
آنتی بیوتیك ها گروهی از تركیبات شیمیایی هستند كه به صورت بیولوژیكی توسط برخی گیاهان یا میكروارگانیزم هایی مانند قارچ ها تولیدشده و خاصیت آنتی باكتریال یا بازدارنده رشد باكتری ها را دارند.
بررسی تاریخچه استفاده از آنتی بیوتیك ها نشان داده است كه از زمان های بسیاردور خواص ضدباكتریایی برخی مواد شناخته شده بودند اما استفاده از آنتی بیوتیك ها بعنوان محرك رشد در تغذیه دام و طیور قدمت چندانی ندارد.
در سال 1949مشخص شد كه استفاده از آنتی بیوتیك ها به مقدار كم (تقریبا 5 تاppm 10) می تواند سرعت رشد را در طیور افزایش دهد و از این زمان به بعد استفاده گسترده ای از آنتی بیوتیك ها برای درمان، پیشگیری و بهبود راندمان تغذیه و عملكرد در انسان و حیوان شروع شد.
** استفاده از آنتی بیوتیك در پرورش دام و طیور
از آنتی بیوتیك ها به سه منظور در پرورش دام و طیور استفاده می گردد كه شامل پیشگیری از بیماری ها، درمان بیماری ها و افزایش روند رشد است.
استفاده به منظور پیشگیری از بروز بیماری های عفونی؛ در این هدف از دزهای با مقدار متوسط آنتی بیوتیك، در یك دوره فیزیولوژیكی مشخص در آب یا خوراك گروهی از حیوانات استفاده می گردد.
استفاده درمانی؛ استفاده از آنتی بیوتیك ها برای این هدف در یك دوره كوتاه مدت، برای یك دام مشخص، با دز بالاتر از سایر اهداف و برای از بین بردن عامل پاتوژن استفاده می گردد.
استفاده بعنوان محرك رشد؛ در این هدف از دزهای كم آنتی بیوتیك، در یك دوره طولانی، در كل گله و برای افزایش راندمان مصرف خوراك و افزایش تولید استفاده می گردد. دز مصرفی باید از حداقل مقدار ممانعت كنندگی رشد میكروارگانیزم های مضر داخلی بدن بخصوص دستگاه گوارش بیشتر باشد. میزان مصرف آنتی بیوتیك ها بعنوان محرك رشد در میان سایر اهداف بیشتر است.
** عملكرد آنتی بیوتیك های محرك رشد
عملكرد هر یك از آنتی بیوتیك ها هنوز به خوبی شناخته نشده است اما مهمترین اثرات آنتی بیوتیك ها در دام و طیور اثراتی است كه آنها بر فلور میكروبی دستگاه گوارش می گذارند.
مهمترین اثرات مثبت آنتی بیوتیك ها را می توان به ترتیب زیر خلاصه كرد:
- از بین بردن یا مختل كردن رشد باكتری های پاتوژن
- بهبود جذب مواد مغذی با استفاده از كاهش ضخامت اپی تلیوم روده
- كاهش ترن اور(Turn Over)سلول های اپی تلیال روده و افزایش راندمان جذب در آنها
- كاهش تحرك (Motility) مواد در دستگاه گوارش
- افزایش راندمان استفاده از مواد مغذی
- كاهش رشد میكروارگانیزم های مولد آمونیاك یا سایر تركیبات ازته سمی
- افزایش قابلیت دسترسی یا جذب برخی مواد مغذی
- جلوگیری و پیشگیری از بروز برخی بیماری های عفونی در دستگاه گوارش
- تحریك سنتز برخی ویتامین ها یا سایر فاكتورهای رشد
** مشكلات ناشی از مصرف آنتی بیوتیك ها بر سلامتی دام و انسان
استفاده از آنتی بیوتیك ها سبب دو مشكل اصلی در سلامتی انسان می گردد كه شامل وجود باقی مانده های آنتی بیوتیكی در بافت های بدن و فرآورده های دامی و مقاومت پاتوژن ها به آنتی بیوتیك است.
وجود باقی مانده های آنتی بیوتیك در فرآورده های دامی و مصرف آن توسط انسان با استفاده از زنجیره غذایی سبب بروز واكنش های آلرژیك، تب، اسهال، گرفتگی ماهیجه های شكمی و اثرات مخرب بر متابولیسم مواد در دستگاه گوارش می گردد.
محققان ثابت كرده اند كه باقیمانده های پنی سیلین در شیر می تواند سبب بروز واكنش های آلرژیك در انسان شود.
اما در مقایسه با تحقیقاتی كه در مورد مقاومت آنتی بیوتیكی انجام شده است، این تحقیقات در مورد اثرات باقی مانده های این مواد در بافت های بدن كمتر صورت گرفته است؛ با این حال خیلی از كشور های پیشرفته استانداردهایی را برای حداكثر مقدار باقی مانده های آنتی بیوتیكی در فرآورده های دامی تعیین و مقدار آن را كنترل می كنند.
درخصوص مقاومت آنتی بیوتیكی هم باید اظهار داشت كه مهمترین علت مقاومت به آنتی بیوتیك ها، استفاده از آنتی بیوتیك های مشابه و در طولانی مدت در غذای دام و طیور است. انتقال مقاومت آنتی بیوتیكی به انسان با استفاده از زنجیره غذایی صورت می گیرد كه طی آن ژن های مقاوم به آنتی بیوتیك از فلور میكروبی دام به پاتوژن های انسانی منتقل می گردد.
علمی ** 1201 **1834
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب